Corneliusarkvöld í Norræna húsinu

Það var indælt að eyða föstudagskvöldinu í Norræna húsinu þar sem þau Guðrún Gunnarsdóttir og Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson fluttu lög og texta Corneliusar Vreeswijk, en Aðalsteinn hefur þýtt ljóð hans af stakri snilld. Guðrún söng ein flest laganna en Aðalsteinn Ásberg rakti sögu vísnasöngvarans. Undir léku þeir Jón Rafnsson á bassa og Gunnar Gunarsson á flygil. Flutningur þeirra var vel samhæfður, skemmtilegur, fágaður og listrænn.

Það er merkilegt hvað ýmsar fyllibyttur marka djúp spor í menningarsöguna og hlutur þeirra verður einna mestur eftir dauðann, en þá verður líf þeirra og list að einni órofaheild. Aðalsteini og Guðrúnu tókst einkar vel að flétta saman söguþráðinn og textanna og hlustendur fylgdust með lífshlaupi vísnaskáldsins sem endaði þannig að eyðingarhvötin sigraði.

Óhætt er að mæla með þessari ljúfu skemmtun. Þeir, sem voru hrifnir af söng og túlkun Corneliusar heyra allt aðra túlkun laganna og ekki síðri. Í flutningi þeirra fjórmenninganna kemur greinilega fram snilld Corneliusar Vreeswijk, en lög hans og textar þola mætavel að aðrir flytji þau en hann. Sjálfum þótti mér hann afleitur söngvari í flestum lögum sínum en viðurkenni fúslega að lögin stóðu fyrir sínu. Það er reyndar svo að ýmsir vísna- og lagahöfundar hafa sungið lög sín og ljóð illa og jafnvel leikið enn verr undir á gítar. Samt heilluðu þeir áheyrendur og lög þeirra og textar heilla fólk jafnvel enn meir þegar aðrir faraum þau höndum.

Ekki er með neinu móti hægt að segja að þau fjórmenningarnir feti slóð Corneliusar Vreesvijkur í túlkun sinni. Það er reyndar best. Annars hefði orðið um stælingu að ræða.

Kálið er ekki sopið en Davíð keypti ölið

Ég skynja ólgandi reiði í samfélaginu. Ísbjargardeilan gerir hana ekki minni.

Nú er næstum borin von að samkomulag náist fyrir atkvæðagreiðsluna 6. mars og hvernig sem hún fer verður aðstaða Íslendinga eftir hana enn verri en hún var fyrir hana. Jóhanna Sigurðardóttir benti á í fréttum Ríkisútvarpsins að í raun væri atkvæðagreiðslan gagnslaus þar sem nú lægi þegar fyrir skárra tilboð en samningurinn sem Alþingi samþykkti.

Stjórn og stjórnarandstaðan hafa nú fengið aðreyna að kálið er ekki sopið þótt í ausuna sé komið auk þess að hafa sannreynt hvar Davíð keypti ölið.

Heyrst hefur að ríkisstjórnin sé of upptekin af Ísbjargarmálinu til þess að sinna nokkru öðru. Að sumu leyti er þetta rétt. Mál þetta er farið að eitra frá sér um allt samfélagið og þótt víðar sé.

Það er einkennilegt að Hollendingar og Bretar geti beitt Alþjóða gjaldeyrissjóðnum með þeim hætti sem hefur verið gert. Íslendingar eiga sér nokkra öfluga stuðningsaðila sem virðast ekki duga til að slíta þetta tvennt úr samhengi - aðstoðina og Ísbjörgina. Þannig er vitað að forseti Kínverska alþýðulýðveldisins, sem er valdameiri í sínu ríki en forseti Íslands á Íslandi, hafi lagt svo fyrir að fulltrúi Kína í stjórn sjóðsins styðji þá afstöðu kínversku ríkisstjórnarinnar að um tvö aðskilin mál sé að ræða og hið sama þykjast Norðmenn hafa gert. Með einhverjum hætti verður að einangra Hollendinga og Breta í málinu og það gætu Bandaríkjamenn gert ef þeir kærðu sig um.

Breytt hugarfar

Haft er eftir forystu FÍB að þegar séu farin að sjást þess merki að fólk veiggri sér við að nota bifreiðar sínar sem áður og forstjóri N-1 segir bensínsölu hafa dregist saman um 12-15%.

Í Fjarðabyggð hafa ýmsir afþakkað hlutastörf vegna þess að langt er að sækja á vinnustað, kaupið lágt og bensínverðið hátt. Samgöngur eru strjálar og því ekki hægt að reiða sig á þær.

Á höfuðborgarsvæðinu er svipað upp á teningnum. Fólk býr sjaldan í grennd við vinnustað sinn og eftir hrunið á fasteignamarkaðinum eru búferlaflutningar takmarkaðir. Þá er ekki víst að hjón fái vinnu í sama bæjarhluta.

Við hjónin búum á Seltjarnarnesi. Konan vinnur suður í Hafnarfirði og ég vestur á Fiskislóð. Samgöngum er þannig háttað að vagnar standast illa á og ferð suður í Hafnarfjörð getur tekið allt að hálfum öðrum tíma á morgnana. Hún færi þessa leið á skemmri tíma á reiðhjóli.

Hið sama gildir um undirritaðan. Vegna þess hvernig samgöngum er háttað milli Seltjarnarness og Fiskislóðar tekur það álíka langan tíma að fara til vinnu gangandi og með strætisvagni. Gönguleiðin er hins vegar hættuleg þeim sem sér ekki fótum sínum forráð.

Því var spáð í uphhafi þessarar aldar að bensínverð færi hækkandi og lægju til þess ýmsar ástæður sem ekki verða raktar hér. Sú spá gengur nú eftir. Samgönguyfirvöld verða að íhuga breytingar á almenningssamgöngum og komast að niðurstöðu um breytingar sem bætt gætu nýtingu vagnanna.

Þá er ekki seinna vænna en yfirvöld undirbúi nú þegar rafvæðingu bifreiðaflotans og reyndar ættu olíufélögin að ganga þar á undan með góðu fordæmi. Innan 10 ára verða bensínbílar komnir á útsölu og meðhöndlaðir sem hvert annað gamaldags fyrirbæri sem fáir vilja eiga og flestir losna við.

Gönuhlaup eða staðfesta

Morgunblaðið fer nú hamförum gegn tvennu: Steingrími Sigfússyni og umsókn að EES.

Í gær spurði fréttamaður Morgunblaðssjónvarpsins þrjá ráðherra, Jóhönnu, Össur og Steingrím, hvernig þeir (ráðherrarnir) ætluðu að greiða atkvæði í þjóðaratkvæðagreiðslunni 6. mars. Jóhanna og Össur véku sér undan svari en Steingrímur kvaðst ætla að greiða núverandi samningi atkvæði sitt.

Er á öðru von þegar ekki liggur nýr samningur á borðinu?

Ekki er æskilegt að fréttamenn Morgunblaðsins láti hafa sig að ginningarfíflum með þessum hætti. Nóg er nú samt.

„Þessar flugvirkjafrekjur“

Svona hóf einn samstarfsmanna minna umræðurnar um flugvirkjadeiluna sem leystist í morgun. Vorum við sammála um að kröfur um 25% launahækkun næðu ekki nokkurri átt þegar flestir hefðu lagst á árarnar til þess að ná jafnvægi í þjóðarbúskapnum - hvað sem það þýðir svo sem.

Frá sjöunda áratugnum minnist ég þess að flugmenn háðu verkfall og þótti óbilgirni þeirra mikil, enda voru þeir hálaunaðir þá sem nú. Hið sama á við um flugvirkjastéttina. Hún er engin láglaunastétt.

Hver reynir að halda sínu og því hærri sem grunnlaunin eru þeim mun hærri verða kröfurnar. Haldið skal í stéttamuninn með öllum tiltækum ráðum. Sumir hafa til þess bolmagn og fjárhagsleg áhrif. En á þeim, sem hafa hvorki bolmagn, þor né fjárhagsleg áhrif, er níðst.

Hefði verið gengið að kröfum flugvirkja hefði mátt kalla það sem svo að þeir hefðu níðst á samfélaginu. Ef til vill verður að fara að skilgreina hugtakið „kjaraníðingur“.

Hryðjuverkamenn í stjórnarráðinu

Mikla furðu hefur vakið skjalið sem skolaðist í hendur Fréttastofu Ríkisútvarpsins og er ættað frá yfirmanni bandaríska sendiráðsins á Íslandi. Virðist sem því sé ætlað að velgja ákveðnum einstaklingum undir uggum og ekki bætti Össur Skarphéðinsson úr með fimbulfambi sínu í gær.

Leikurinn hélt áfram og í Morgunblaðinu í dag birtist fréttaskýring Agnesar Bragadóttur um meint leynimakk þeirra Steingríms J. Sigfússonar og Indriða Þorlákssonar við Hollendinga og Breta.

Heimildir herma að undirrót þessara greinaskrifa séu upplýsingar, sem ýmsir myndu kalla rógburð, sem ákveðnir menn innan stjórnarráðsins og tengjast Sjálfstæðisflokknum hafi ákveðið að koma af stað. Þótti þeim einna hentugast að nýta Morgunblaðið til þess. Ætlunin var m.a. annars að ná sér niðri á formanni Sjálfstæðisflokksins en þeir hinir sömu telja hann um of handgenginn Steingrími um þessar mundir.

Formenn stjórnmálaflokkanna hafa vaxið að undanförnu vegna þeirrar samstöðu sem náðst hefur um lausn Icesave-málsins og hefur hver lært talsvert af öðrum. Einkum virðist Bjarni hafa náð áttum og það þolir náhirðin í Sjálfstæðisflokknum ekki. Þess vegna er gripið til þess ráðs að lauma upplognum sökum í eyru Agnesar sem beit annaðhvort á agnið eða var látin gleypa það. Um það skal ekki fjölyrt hér.

Fjölmiðlakannanir að undanförnu hafa bent til þess að nú fjari óðum undan Morgunblaðinu. Valda því margvíslegar ástæður. Bæði er um að ræða þróun á fjölmiðlamarkaði og svo hitt að stefna ritstjórnarinnar hugnast færra fólki en áður. Undirritaður tekur þessa þróun nærri sér enda stendur hann í mikilli þakkarskuld við þennan fjölmiðil af fjölmörgum ástæðum. En fréttaskýringar eins og sú sem vitnað var til hér að framan eru enn einn naglinn í líkkistu Morgunblaðsins.

Andstaðan vex

Fyrir nokkru efndi Íslensk erfðagreining til eins konar þjóðaratkvæðagreiðslu um Icesafe-samninginn og var misjafnt hvort menn kunnu fyrirtækinu þakkir fyrir.

Nú er svo komið að íslensk stjórnvöld verða að fá að kenna á hinni miklu andstöðu sem ríkir meðal þjóðarinnar gegn aðildarbröltinu að Evrópusambandinu.

Hvernig væri að Íslensk erfðagreining endurtæki leikinn og spyrði hreinlega hvort fólk væri hlynnt umsókninni? Væri þetta ekki verðugt samvinnuverkefni fyrirtækisins, Heimssýnar og annarra grasrótarsamtaka?

Kveld-Úlfur gamli vissi hvað hann söng þegar hann kvað konungsgarð víðan inngöngu en þröngan þegar út skyldi ganga og því fá Íslendingar að kynnast verði þeir EES að bráð. Ætli Grikkir fái nú ekki að finna fyrir því? Sennilega gætu þeir nú bjargað sér betur sjálfir en með tilstyrk EES. Vonandi yfirfæra Íslendingar ekki nýjasta gríska harmleikinn á eigið skinn.

Urðu spillingarbælin að þjófabælum?

Ýmsum lesendum Fréttablaðsins svelgdist á í morgun þegar þeir lásu fréttir blaðsins um ofurlaun starfsmanna skilanefnda föllnu bankanna - 25.000 kr. á tímann - einungis fjórðungur launa Lundúnalögmanna.

Það var ekki nóg. Starfsmennirnir stofnuðu saman fyrirtæki sem tóku að sér að inna ýmis viðvik af hendi. Ekkert boðið út - sjálfum sér skammtað.

Á meðan allt lék í lyndi kröfðust menn ofurlauna vegna þeirrar miklu ábyrgðar sem á þeim hvíldi. Afleiðingarnar urðu bankahrun og skert kjör almennings.

Eftir bankahrunið skömmtuðu skilanefndarmenn sjálfum sér verkefni til þess að hafa eitthvað upp í þá miklu ábyrgð og þann heiðarleika sem þeir þurftu að axla. Afleiðingarnar eru enn ekki komnar í ljós.

Þannig er sérgæskan í öllu sínu veldi. Sumt virðist ekki ætla að breytast.

Alvarlegar veilur í stjórnarfrumvörpum um bankamál - sinnuleysi stjórnarandstöðunnar

Í síðasta sunnudagsmogga skrifar Styrmir Gunnarsson, fyrrum ritstjóri Morgunblaðsins, í pistli sínum af innlendum vettvangi , athyglisverðan pistil um bankafrumvörp og grundvallaratriði. Í upphafi greinarinnar segir hann að hrun bankanna hafi verið kjarninn í því efnahagshruni sem varð á Íslandi haustið 2008. Af þeim ástæðum hefði mátt ætla að endurreisn bankanna og hvernig standa ætti að henni yrði til umræðu á vettvangi þjóðmála næstu mánuði og misseri í kjölfar hrunsins. Svo hafi þó ekki orðið. Segist hann hafa bent á í grein 12. desember sl. að ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri grænna hafi einkavætt tvo af þremur ríkisbönkum án þess að setja lög sem hindruðu að sami leikurinn endurtæki sig.

Síðan segir: „Nú hefur Gylfi Magnússon, efnahags- og viðskiptaráðherra, lagt fram á Alþingi nýtt lagafrumvarp um fjármálafyrirtæki. Fyrsta umræða um það fór fram á Alþingi hinn 29. janúar sl. Áður hafði ráðherrann kynnt efni þess á opnum fundi sem almenningur átti aðgang að og er það til fyrirmyndar.

Frumvarp þetta er gott innlegg í umræður um endurreisn bankanna. Styrkleiki þess er sá að þar er tekið á ýmiss konar innri vandamálum í rekstri bankanna sem hrun þeirra afhjúpaði. Rík viðleitni er til þess að efla lagaheimildir Fjármálaeftirlitsins og er það af hinu góða.“

Styrmir segir að frumvarpinu sé ætlað að fylgja eftir ýmsum ábendingum Finnans Kaarlo Jännäri sem ríkisstjórn Geirs H. Haarde fékk til þess að taka saman skýrslu um íslensku bankana og gera tillögur um úrbætur. Veikleiki frumvarps Gylfa Magnússonar sé hins vegar sá að þar sé ekki tekið á grundvallaratriði þessa máls. Þar er ekki lagt til að skilja að starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka.

„Eini þingmaðurinn sem vakti athygli á þessu við fyrstu umræðu var Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, þingmaður Samfylkingar, sem spurði ráðherrann „hvort hann telji ástæðu til að löggjöfin kveði skýrar á um aðskilnað viðskipta- og fjárfestingarbankastarfsemi“.

Svar ráðherrans var þetta: „Að mörgu leyti eru þær breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu mjög í þessum anda þótt ekki sé formlega gengið svo langt að skilja þar á milli.““

Styrmir bendir á að víða um heim hafi geisað miklar umræður frá haustinu 2008 um starfsemi banka og nauðsyn þess að koma upp nýju regluverki í kringum þá. Lykilatriði í þeim umræðum hafi verið hvort setja eigi á ný löggjöf um aðskilnað á þessum tveimur tegundum bankastarfsemi.

„Hvers vegna? Vegna þess að mönnum er orðið ljóst að sú starfsemi að taka við sparifé almennings og ávaxta það með sem minnstri áhættu fer ekki saman við þá gífurlegu áhættu sem er samfara svonefndri fjárfestingarbankastarfsemi. Engum ætti að vera þetta betur ljóst en okkur Íslendingum vegna þess að hrun hefðbundinnar bankastarfsemi á Íslandi byggðist á því að bankarnir voru fyrst og fremst orðnir fjárfestingarbankar.

Þrátt fyrir það hafa engar umræður orðið um þetta grundvallaratriði á Alþingi frá bankahruni sem er umhugsunarvert í ljósi þess að Alþingi ræddi nánast ekkert stöðu íslenzku bankanna veturinn 2006, haustið 2007 eða árið 2008.

Það er ekki hægt að skilja þetta á annan veg en þann að ríkisstjórnin og stjórnarflokkarnir hafi komizt að þeirri niðurstöðu í umræðum innan flokkanna að ekki bæri að skilja á milli viðskiptabankastarfsemi og fjárfestingarbankastarfsemi.

Áður en ráðherra í ríkisstjórn leggur fram frumvarp í hennar nafni er frumvarpið kynnt í þingflokkum stjórnarflokkanna. Þar hljóta að hafa farið fram umræður um þetta grundvallaratriði málsins. Það er sjálfsögð krafa að báðir stjórnarflokkarnir geri grein fyrir því með hvaða rökum þeir hafa komizt að þessari niðurstöðu.“

Þá minnir Styrmir á að efnahagsmálaráðherra hafi lagt fram annað frumvarp á Alþingi um innistæðutryggingar og tryggingarkerfi fyrir fjárfesta. Í athugasemdum við það segir:

„Rétt er að nefna að ekki er gerð sérstök tillaga um að lántökur tryggingasjóðs njóti ríkisábyrgðar eða að ríkissjóði sé skylt að veita sjóðnum lán þótt gera megi ráð fyrir því að lántaka sjóðsins verði erfiðleikum bundin án bakábyrgðar ríkissjóðs eða annarar aðkomu hans að lántöku.“

Greinilegt er að greinarhöfundi er ekki skemmt. „Hvað eru ríkisstjórnin og stjórnarflokkarnir að gefa í skyn?“ skrifar hann. „Að hefji Arionbanki og Íslandsbanki, sem báðir eru í eigu erlendra banka og vogunarsjóða, nýja útþenslu í krafti EES-samninganna í öðrum löndum verði til staðar bakábyrgð íslenzka ríkisins á slíku nýju ævintýri?!“

Styrmir bendir á að þetta frumvarp hljóti líka að hafa verið kynnt í þingflokkum stjórnarflokkanna.

„Þessi stefnumörkun snýst um grundvallaratriði,“ skrifar hann. Þar hljóta að hafa farið fram umræður um þetta mál og þingflokkarnir hljóta að hafa lagt blessun sína yfir þessa stefnumörkun. Er þingmönnum stjórnarflokkanna ekki sjálfrátt?

Í athugasemdum við frumvarp Gylfa Magnússonar um fjármálafyrirtækin segir: „Mikilvægt er t.d. að móðurfélag sem á dótturfélög, annars vegar vátryggingafélag og hins vegar fjármálafyrirtæki, gæti þess að sömu stjórnarmenn séu ekki tilnefndir til stjórnarsetu í fjármálafyrirtækinu og vátryggingafélaginu.“

Getur það verið að ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri grænna hafi ekki komið til hugar að banna að sömu aðilar eigi bæði banka og tryggingafélag? Og koma þar með í veg fyrir að nýjar fjármálasamsteypur rísi upp á borð við þær sem féllu í október 2008?

Hvers konar umræður fara fram í þessum flokkum um meginmál?

Ég skora á fólk með heilbrigða skynsemi í báðum stjórnarflokkunum að taka þessi málefni og önnur til umræðu og rétta af þessa alvarlegu veikleika sem við blasa í frumvörpum ríkisstjórnarinnar. Og ekki skaðar að stjórnarandstöðuflokkarnir hafi skoðun á málinu sem þeir hafa ekki lýst til þessa dags.“

Víkingur Heiðar og Dan Rank - snilldarflutningur

Ég hef ekki farið leynt með þá skoðun mína að Víkingur Heiðar Ólafsson sé einn minna uppáhaldshljóðfæraleikara, pilturinn sem Atli Heimur sagði að hefði aldrei verið efnilegur heldur snillingur.

Í dag sendi Ríkisútvarpið út hljóðritun frá tónleikum píanóleikaranna Víkings Heiðars Ólafssonar og Ran Danks í Tíbrá, tónleikaröð Salarins 9. janúar sl. Á efnisskrá voru: Kontrapunktur nr. 1 úr Fúgulistinni BWV 1080 eftir Johann Sebastian Bach.

Sónata í D-dúr K. 381 eftir Wolfgang Amadeus Mozart.

Lindaraja eftir Claude Debussy.

La Valse eftir Maurice Ravel.

Paganini tilbrigði eftir Witold Lutoslawskíj.

Fjögur lög úr Norður-Múlasýslu eftir Snorra Sigfús Birgisson.

Libertango eftir Astor Piazzolla.

Forleikurinn að Leðurblökunni eftir Johann Strauss.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Tónleikana má finna á slóðinni

http://dagskra.ruv.is/ras1/4517132/2010/02/14/

Túlkun þeirra félaga á verkunum var einstök og lífsgleðin lýsti sér greinilega. Þetta hljóðrit er eitt hinna miklu meistaraverka sem Ríkisútvarpið hefur skilað hustendum sínum og gott til þess að vita að hægt verði að hlusta á það á vefnum næstu vikurnar.