Hörpuljósin stjörnubliki líkust

Eitt af því, sem okkur Elínu, eiginkonu mína og sjónarfulltrúa bloggsíðunnar, langaði til að fylgjast með á menningarnótt, var "afhjúpun" Hörpu og hrifumst við af ræðu Sigrúnar Hjálmtýsdóttur. Þaðan, sem við stóðum úti í Örfirisey, sást ljósaskreyting hjúpsins ekki.

Í gærkvöld, eftir að myrkt var orðið, héldum við út í náttmyrkrið og nutum góðviðrisins. Haldið var að Hörpu. Þar gaf á að líta. Framhlið hússins var upplýst, ekki allur hjúpurinn. Ljósin voru mild en ekki ágeng - stjörnubliki líkust, eins og Elín orðaði það. Var það samdóma álit okkar að Ólafur Elíasson vissi mætavel hvað hann gerði. Ágeng skrautlýsing hefði verið í æpandi ósamræmi við flest sem tíðkast hér á landi og jafnvel spillt miðborgarmyndinni.

Þótt Harpa sé ekki yfir gagnrýni hafin nær ekki nokkurri átt að lýsa áhrifum hússins á þá sem hafa einungis séð það á sjónvarpsskjá eða hlýtt á útsendingarnar í sjónvarpi. Þegar vígslutónleikunum var sjónvarpað 13. maí síðastliðinn var þeim einnig útvarpað. Við völdum þann kost að hlýða á útsendingu útvarpsins, en þá varð ekki samræmi millum varahreyfinga þeirra sem töluðu í útvarpið og sáust á skjánum því að nokkur tímamismunur var á útsendingunni. Hljóðgæði sjónvarpsútsendingar voru hins vegar í lakara lagi og hafa vafalítið spillt ánægju margra sem hlökkuðu til að njóta tóngæðanna. Þekktur söngvari orðaði það svo, þegar við ræddum málið, að hann hefði orðið fyrir vonbrigðum með húsið. Þau lágu í því, þegar eftir var spurt, að hljómburðurinn hefði ekki skilað sér í sjónvarpinu.

Þannig var það með afhjúpn glerhjúpsins. Auglýsingaskrumið bar fegurðarskynið ofurliði.

Bubbi Morthens - stórsöngvari á heimsmælikvarða

Ég heyrði Bubba Morthens fyrst flytja tónlist árið 1977, ef mig rekur rétt minni til. Flutningur hans hreif mig ekki þá.

Ég fylgdist einnig með textagerð hans. Þegar Bubbi tók að yrkja samkvæmt hefðbundnum bragreglum og beitti ljóðstöfum, áttaði ég mig á því að hann réð ágætlega við að yrkja og var í raun og veru gott ljóðskáld.

Á tónleikum með Selkórnum og á tónlistarhátíð, sem þau stóðu fyrir, Guðný Guðmundsdóttir og Gunnar Kvaran, fylgdist ég með raddbeitingu Bubba og dáðist að raddsviði hans.

Laugardagskvöldið 20. ágúst síðastliðinn þóttumst við Elín vita að tilgangslaust væri að koma sér að í mannfjöldanum við Arnarhól og leituðum því út í Örfirisey. Þar var nokkur hópur fólks til þess að njóta flugeldasýningarinnar. Á meðan við biðum eftir að ljósadýrðin hæfist hlustuðum við á beina útsendingu Rásar tvö. Hún var hluti stemmningarinnar og þar söng Bubbi Morthens af öllum kröftum um færibandið í Ísbirninum við undirleik góðrar hljómsveitar.

Raddsvið Bubba nær a.m.k. yfir tvær og hálfa áttund og þrátt fyrir að hann sé kominn á miðjan aldur virðist söngröddin ekki hafa gefið sig. Því miður er það svo, að sumir, sem aðhyllast tilteknar stjórnmálaskoðanir eða listastefnu, eru haldnir fordómum í garð þess sem þeim hugnast lítt. Ég er einn þeirra. Úti í Örfyrirsey laukust hlustir mínar upp fyrir þeirri staðreynd að fleira er list en sönglist hálærðra söngvara. Þetta hef ég svo sem vitað lengi en ekki flutt þessa vitneskju á ýmsa sem eiga það skilið. Því réðu skoðanir mínar og fordómar og gera sjálfsagt enn.

Bubbi Morthens er tvímælalaust stórsöngvari á heims mælikvarða og Íslendingar eru og eiga að vera stoltir af honum. Flutningur hans er einlægur og um leið gríðarlega orkumikill. Hann hefur einstakt lag á að hrífa áheyrendur með sér og fylla þá orku.

Varðhundur á Alþingi

Á Alþingi Íslendinga, eins og á mörgum þjóðþingum öðrum, skipast menn í flokka eftir hagsmunagæslu. Soðningaríhaldið hefur nær óskiptan stuðning Sjálfstæðisflokksins, Framsóknarmenn voru eitt sinn að mestu hagsmunagæslumenn bænda, sjómenn eiga sína fulltrúa og svona mætti lengi telja.

Nú hefur Þráinn Bertelsson skorið sig úr og gerst varðhundur kvikmyndaiðnaðarins. Hann ætlar að setja fjárlögin í gíslingu, verði ekki fundin lausn á vanda Kvikmyndaskóla Íslands.

Það hefur áður verið á það minnst í þessum pistlum að óeðlilegt verði að telja að stofnaðir séu einkaskólar sem ávísi mestum hluta kostnaðarins af rekstri sínum á ríkissjóð Íslands. Upp í hugann koma nöfn eins og Menntaskólinn Hraðbraut, þar sem eigendur greiða sér aðr þrátt fyrir tap, sjálfstæðu háskólarnir, en ríkið fjármagnar að mestu eða öllu leyti laun kennara, en skólagjöld eru þar mun hærri en í ríkisreknu háskólunum og nú síðast Kvikmyndaskóli Íslands.

Það er þakkarvert að kvikmyndaiðnaðurinn hafi eignast sinn eigin varðhund, sem smyglaði sér inn í almennan stjórnmálaflokk á þeirri forsendu að hann væri að þjóna fjöldanum. Dæmi Þráins Bertelssonar sýnir svo að ekki verður um villst, að breyta verður um baráttuaðferðir hér á landi. Einstakir hópar verða að taka sig til, ganga í stjórnmálaflokka eða stofna nýja flokka og bjóða fram með það markmið eitt að stuðla að framgangi eigin áhugamála. Þá fyrst líður Íslendingum vel þegar glundroðinn verður sem mestur. Nýjasti varðhundurinn á Alþingi er glöggt dæmi þess.

Vígslubiskupskosningavitleysan

 

Enn á að kjósa til vígslubiskups í Skálholti og er það víst í þriðja sinn sem það er reynt. Þar sem tbveir frambjóðendur fengu jafnmörg atkvæði í annarri umferð var varpað hlutkesti um þá og leiddi það til þess að narr þeirra verður ekki í framboði.  Þessar kosningar leiða væntanlega til þess að kirkjunnar menn og aðrar stofnanir samfélagsins, sem reiða sig á kosningar, endurskoði þær aðferðir sem viðhafðar hafa verið fram að þessu, því að hægt hefði verið að fá fram úrslit með  einni umferð í stað þriggja.

 

Hrakfalla saga atkvæðagreiðslna

 

Frá því að íslenska fjármálakerfið hrundi árið 2008 hefur talsverð umræða orðið um það manna á meðal hvernig haga beri kosningum. Þrátt fyrir áhuga á umbótum hefur hvert óhappið rekið annað. Má þar nefna kosningu til stjórnlagaþings, ákvörðun Alþingis um það hverjir skyldu ákærðir fyrir Landsdómi og nú síðast kjör vígslubiskups í Skálholti.

Stjórnvöld virðast ekki hafa áttað sig á því að unnt er að greiða þremur eða fleiri kostum atkvæði á þann hátt að ekki þurfi að kjósa oftar en einu sinni, fái enginn meirihluta atkvæða í fyrstu umferð. Full ástæða er til að stofnanir samfélagsins og félög skoði með hvaða hætti sé hægt að einfalda kosningu og atkvæðagreiðslu þannig að menn geti tjáð vilja sinn og tilteknir kostir verði ekki afgreiddir fyrirfram. Til þess hentar aðferð sem nefnist raðval og lýst er í bókinni „Lýðræði með raðvali og sjóðvali" eftir Björn S. Stefánsson.

 

Raðval

 

Björn Stefánsson hefur lengi rannsakað aðferðir sem nýta megi til þess að auðvelda mönnum að komast að niðurstöðu með atkvæðagreiðslu. Þróaði hann þessa aðferð og hefur hún reynst tiltölulega auðveld í framkvæmd. Sá ávinningur fæst með því að beita henni að úrslit fást þótt þrír eða fleiri kostir séu í boði.

            Sem dæmi má nefna kosningu þar sem fjórir eru í framboði. Kjósendur geta þá raðað þeim að vild. Sá sem kjósandi vill greiða eindregið brautargengi fær þá þrjú stig og svo koll af kolli þannig að sá sem kjósandi vill síst fær þá ekkert stig.

            Samanlagður stigafjöldi ræður úrslitum. Þá er ekki víst að sá, sem flestir velja í fyrsta sæti, nái kjöri, því að annar maður getur fengið það mörg stig í annað sæti að þau ríði baggamuninn. Þannig eru nokkrar líkur til að úrslitin verði með öðrum hætti, sé einungis ein kosning viðhöfð í stað tveggja þar sem í seinna skipti verði kosið um tvo efstu frambjóðendurna. Kosningar, þar sem krafist er tveggja atkvæðagreiðslna, þegar enginn frambjóðandi nær meirihluta, gefa þar að auki ekki alls kostar rétta mynd af vilja kjósenda þar sem þeir fá yfirleitt aðeins að velja einn kost hverju sinni og það getur haft afdrifarík áhrif á framhaldið.

            Raðval hentar einnig afar vel þegar afgreiða þarf mál með atkvæðagreiðslu og þrjú eða fleiri afbrigði eru í boði. Á það hefur verið bent að raðval kunni að draga úr valdi fundarstjóra ef hann þarf að úrskurða um röð eða vægi breytingartillagna, svo að eitt dæmi sé nefnt. Ef raðvali er beitt verða slíkir úrskurðir óþarfir. Öll afbrigði eru jafnrétthá og vilji manna verður ljós þegar stigin hafa verið gerð upp.

            Nokkur reynsla er af raðvali hér á landi. Þegar menn hafa nýtt sér kosti þessarar aðferðar hefur hún reynst auðveld í framkvæmd og almenningur hefur ekki átt í neinum vandræðum með að tileinka sér hana.

Með raðvali er hægt að leggja ýmis álitamál í dóm kjósenda með öðrum hætti en tíðkast hér á landi þar sem tveimur kostum er yfirleitt stillt upp hvorum gegn öðrum.

Með raðvali aukast enn fremur líkurnar á því að sá, sem flestir sætta sig við, verði valinn.

            Þá er rétt að geta þess að lokum að raðval er þess eðlis að auðvelt er að móta skýrar reglur um notkun aðferðarinnar innan stjórnkerfisins, sveitarfélaga og samtaka. Aðferðin greiðir ótvírætt fyrir lausn mála og dregur úr hættunni á flokkadráttum.

            Frekari upplýsingar eru á síðunni http://abcd.is/.