Þankar um orkunýtingu

Á þriðjudagskvöldum er útvarpað á Rás eitt þáttum sem nefnast "Í heyrandahljóði". Þar eru birt erindi sem haldin hafa verið á ýmsum málþingum.

Síðustu tvo þriðjudaga var útvarpað erindum sem flutt voru á málþingi, sem Björk Guðmundsdóttir og félagar efndu til í Háskólanum í Reykjavík. Þar leituðust menn við að kynna nýjar hugmyndir um nýtingu íslenskrar náttúru.

Áróður virkjanasinna og álversaðdáenda hefur verið slíkur gegn hugmyndum Bjarkar að líkja má við einelti. Einhvern veginn virðast þeim allir heimskir nema þeir sem vilja framleiða ál og meira ál hvað sem það kostar.

Ég staldraði við erindi Bergs Sigurðssonar, framkvæmdastjóra Landverndar, en hann ræddi um virkjunaráform hér á landi. Ræddi hann m.a. um hina lélegu orkunýtingu sem felst í raforkuframleiðslu með jarðvarmavirkjunum, en einungis tíundi hluti orkunnar nýtist með þeim hætti.

Þegar um hægist og menn fara að hugsa um eitthvað annað en fjármálakreppu og tapaðan gróða hljóta menn að endurmeta áform um frekari virkjanir í þágu áliðnaðarins. Nú hefur verið mikil sókn eftir sjálfbærri orku og þegar kreppunni linnir má vænta þess að stórfyrirtæki fari að huga að fjárfestingum í orkufrekum iðnaði. Líkur benda til að nokkur afturkippur komi í alþjóðavæðinguna og men hyggi að því hvernig hægt sé að tryggja sem best lífskjör og jöfnust í hverju landi.

Íslendingar leggja sennilega bestan skerf til bættra lífshátta með því að hugsa um hvernig þeir geti varðveitt hreinleika óspilltrar náttúru. Það gera menn hvorki með álverum né olíuhreinsunarstöðvum. Vonandi fer hlutur olíu minnkandi á næstu áratugum og þá væri varhugarvert að tjalda til einnar nætur með því að stofna til olíuhreinsunarstöðvar á Vestfjörðum.

Þingeyingar ættu jafnframt að endurmeta afstöðu sína til álvers á Bakka. Margs konar tækifæri önnur eru fyrir hendi. Álið þarf að flytja langt að og af því stafar bæði mengun og orkusóun. Hugbúnað og gögn er hægt að flytja til landsins með strengjum og gögnin menga ekki.

Tíu prósent orkunýting. Er það góð fjárfesting? Leggja Íslendingar nægilegan skerf til hnattrænnar velferðar með því að stuðla að meiri orkusóun og eyðileggingu náttúruverðmæta?

Tvær gullgóðar leiksýningar

Það dreifir huganum að njóta góðra leiksýninga og annarra lista. Á fimmtudaginn fórum við hjónin ásamt hópi fólks að sjá Hart í bak eftir Jökul Jakobsson. Verk þetta er margfrægt og löngu orðið ein af sígildum perlum íslenskra bókmennta. Það endist vonandi betur en Gullna hliðið. Texti verksins er svo meitlaður að engar sérstakar myndrænar tilfæringar þarf til þess að halda sýningunni uppi.Leikur Gunnars Eyjólfssonar bar af enda hlutverk hans mest. Einhverjum þótti samt Gunnar helsti unglegur og fágaður. Mér þótti hann skila hlutverkinu með stakri prýði og hugsaði til þess að gunnar hefur verið aðsem leikari á 6. áratug.

Með þessum orðum kasta ég þó engri rýrð á aðra leikara sem tóku þátt í sýningunni. Persónusköpun Jökuls er nær alfullkomin og allir skiluðu leikararnir sínum hlutverkum með stakri prýði.

Hart í bak höfðar einkar vel til samtímans sem hefur nærst á blekkingum og hjómi. Þess vegna ættu allir sem vettlingi geta valdið að sjá þessa sýningu. Hún er bæði skemmtileg og alvarleg í senn auk þess að skilja eftir ýmis álitamál í huga þeirra sem kæra sig um að láta eftir sér að brjóta heilann um efni og boðskap verksins.

Á laugardaginn slettum við úr klaufunum og fórum að sjá Fólkið í blokkinni eftir Ólaf Hauk Símonarson, sem sýnt er á stóra sviði Borgarleikhússins eða þannig. Áhorfendur sitja á sviðinu og þeim er snúið til hægri og vinstri eftir því hverju fram vindur í leikmyndinni. Leikritið gerist að mestu í kjallara fjölbýlishúss en áhorfendur fá að skyggnast inn á heimili nokkurra fjölskyldna. Eins og gengur í góðu leikerki er ein fjölskyldan í aðalhlutverki.

Ýmsir halda því vafalítið fram að hér sé um fremur ódýra ástarsögu að ræða. Svo er alls ekki. Verkið er fullt af tilvísunum í þann raunveruleika sem flestir Íslendingar þekkja. Verkið er vel skrifað, orðfærið skemmtilegt og tónlist með ágætum. Nokkrum sinnum var hún heldur hátt stillt og þá skilaði textinn sér illa.

Ég mæli eindregið með þessari sýningu og spái því að hún lengi líf nokkurra Íslendinga því að fáir komast hjá því að hlæja dátt.