Hvert renna 400 milljónirnar?

Í gær greindi Ríkisútvarpið frá því að Samkeppnisyfirlitið hefði sektað fyrirtækið Skipti og dótturfélag þess, Tæknivörur, um 400 milljónir króna vegna ólöglegs samráðs við Hátækni, sem er dótturfélag Olíuverslunar Íslands. Forsvarsmenn Skipta höfðu leitað samninga við Samkeppniseftirlitið og fallist á að veita því upplýsingar um ólöglegt samráð fyrirtækjanna.

Í fréttinni segir að forráðamenn fyrirtækjanna skipta og Tæknivara verði ekki sóttir til saka vegna ólöglegs athæfis því að þeir borguðu sig frá sektinni. Ákvæði laga um Samkeppniseftirlitið, þar sem heimilað er samstarf við forsvarsmenn fyrirtækja og sektir í kjölfar niðurstöðu rannsóknar, hefur e.t.v. orðið til þess að fleiri mál hafa verið upplýst en ella og e.t.v. fyrr. Hinn almenni borgari hlýtur þó að spyrja sig hvort siðferðislega sé réttlætanlegt að stjornendur, sem hafa stundað glæpsamlegt athæfi eins og ólöglegt samráð, sleppi. Hvað um eigendurna? Vissu þeir af þessu samráði?

Þegar samráð olíufélaganna komst upp fyrir nokkrum árum höfðuðu fyrirtæki og opinberar stofnanir mál gegn félögunum og kröfðust skaðabóta vegna samráðsins og þess skaða sem það hefði valdið. Nú má ætla að ólöglegt samráð Hátækni og Tæknivara hafi valdið viðskiptamönnum, jafnt fyrirtækjum, opinberum stofnunum sem einstaklingum, talsverðu tjóni. Hver er réttur þessara viðskiptavina? Stafar hátt verð á ýmsum tæknibúnaði hér á landi af ólöglegu samráði og svikum stjórnendanna?

Fyrirtæki á Íslendi eru ekki stærri en svo að þau hlýtur að muna um 400 milljónir. Hvernig ætli stjórnendum sé launað fyrir þá stjórnvisku að hafa í frammi sviksamlegt athæfi sem brýtur gegn almennri siðferðisvitund og skaðar almennint? Verða lágstéttirnar með einhverjum hætti látnar njóta uppljóstrunarinnar?