Þið eruð öflugir

Í gær heyrði ég viðtal við unga konu sem gerir þætti fyrir Ríkisútvarpið. Af tillitssemi við hana ætla ég ekki að greina frá nafni hennar.

Þessi unga kona var nýkomin frá Japan þar sem hún tók þátt í kynningu á rithöfundinum Nonna en hann slæddist þangað fyrir 70 árum. Þar er hann nú flestum gleymdur en Íslendingar vilja ráða bót á því.

Konan greindi frá því að Japanar hefðu vitað allt um fjármálaglundroðann hérlendis og þegar til Kaupmannahafnar kom tóku þeir ferðafélagarnir sig til og töluðu ensku í stað íslensku til þess að ekki kæmist upp um þjóðerni þeirra.

Ég tel mig tiltölulega saklausan af þeim ósköpum sem dunið hafa á okkur. Ég hef undanfarin ár hneykslast á því að stýrivextir skyldu hækkaðir í stað þess að bindiskylda bankanna væri aukin. Ýmislegt fleira hef ég sagt sem margir geta vottað. Þó hef ég aldrei haldið því fram að ég sé einhver fjármálaspekingur. Þó held ég að ég hefði vart orðið ónýtari seðlabankastjóri en Davíð Oddsson.

Þessi unga kona, sem þorði ekki að tala íslensku í Kaupmannahöfn, ætti að vera stolt af sjálfri sér og þjóðerni sínu. Hins vegar þarf hún ekki að vera stolt af öllum Íslendingum. Enginn ætti að fyrirverða sig fyrir þjóðerni sitt og uppruna.

Þótt neyðarlegar fréttir birtist nú víða um Íslendinga hafa Kínverjar fjallað af varfærni um ástandið hérlendis. Í morgun barst mér bréf frá Hong Kong þar sem mér voru boðin sjónhjálpartæki til kaups. Svaraði ég því til að ég myndi athuga málið þegar kreppunni linnti.

„Ég er viss um að þið hafið ykkur upp úr þessu því að þið eruð öflugir, Íslendingar,“ var svarið sem ég fékk.

Ætli Sjálfstæðisflokkurinn klofni?

Ég hitti áðan þekktan Íslending, sem hringsnýst í erli athafnalífsins og kemur víða við. Hann hefur verið vildarvinur Davíðs Oddssonar en hefur nú snúið við honum baki og kallar hann óþurftamann sem aldrei hefði átt að setjast að í Seðlabankanum. Sagði hann að í landinu væru nú tvær ríkisstjórnir, önnur í stjórnarráðinu og hin í Svörtu loftum.
Hann bætti því við að nú væri svo komið að enginn tryði seðlabankastjóranum lengur og ástandið væri mun verra en komið hefur í ljós. Þú mátt vera viss um, sagði hann, að aðeins brot af allri vitleysunni er komið upp á yfirborðið.
Við tókum dálitla rispu um Jón Ásgeir og bankana. Niðurstaðan var sú að þrátt fyrir allt stæði mikill atvinnurekstur undir því sem Jón Ásgeir aðhefðist en bankarnir byggðust á pappír ef það eru þá ekki einungis rafeindir sem breytt er í pappír.
Já, svona er nú umræðan.
Eitt er víst. Á vori komanda þarf Sjálfstæðisflokkurinn að taka afstöðu til nokkurra álitamála og því er mér spurn hvers vegna ekki sé boðað til flokksþings fyrr en áætlað var.
Að lokum: Hlustið á hljóðpistil Péturs Gunnarssonar á mbl.is um dómsdag og aðra daga. Hann olli því í morgun að ég tók að hugsa aldrei þessu vant. Líkindin með vorum tímum og hruni þjóðveldisins eru ótrúleg, enda halda margir því fram að Sturlungaöld hin nýja hafi byrjað með tilurð kvótakerfisins (eins og rakið hefur verið á þessum síðum) og útrásin hafi verið í beinu framhaldi af því.

Mótbyr - nýr þáttur á Rás eitt

Í gær hóf göngu sína á Rás eitt nýr þáttur, Mótbyr. Er hann á dagskrá kl. 11:45 og er í umsjón Bjargar Evu Erlendsdóttur.
Björg Eva missti vinnuna þegar 24 stundir voru lagðar niður en hefur nú snúið vörn í sókn.
Allir, sem hafa áhuga á atvinnumálum, ættu að hlusta á þennan þátt. Í morgun var t.d. rætt um hvernig hægt er að færa fé millum landa með greiðslukortum og á morgun verður rætt við fulltrúa bankanna um þessi mál.
Björg Eva er vandvirk og veit hvernig á að ganga til verka.

Fleyið siglir ei framar

Þau tíðindi hafa borist að Åge Nigardsöy, formaður Norsku blindrasamtakanna, hafi látist í gærkvöld. Á hugann leita ótal minningar um skemmtilegan og framsækinn einstakling, fullan lífsorku og einstaklega glaðsinnaðan mann.

Á 8. áratugnum hófst mikið blómaskeið innan samtaka blindra og sjónskertra á Norðurlöndum. Hópur blinds fólks hafði aflað sér háskólamenntunar og viðhorf hans voru nokkur önnur en tíðkast hafði innan samtakanna. Þetta unga fólk var ákveðið í að verða hluti þeirrar þjóðfélagsheildar sem við eigum öll rétt á að taka þátt í.

Forystumenn blindrasamtakanna, svo sem Svend Jensen í Danmörku, Charles Hedquist í Svíþjóð og Eero Hækkinen frá Finnlandi að ógleymdum Arne Husveg, hinum atorkusama framkvæmdastjóra Norsku blindrasamtakanna, skynjuðu kall hins nýja tíma og stóðu fyrir því að hafin var umfangsmikil samvinna ungs, blinds fólks á Norðurlöndum.

Á Íslandi var sett á stofn æskulýðsnefnd blindra um þetta leyti og var mér falið að fara í kynnisferð til Noregs að kanna hvernig æskulýðsstarfi væri háttað þar. Varð ۏÅge Nigardsöy félagi minn og leiðsögumaður í Ósló. Dáðist ég mjög að víðsýni hans og hæfileika hans til þess að setja hlutina í ótrúlegt samhengi. Á norræna æskulýðsfundinum, sem þá var haldinn, var hann sjálfsagður og ókrýndur leiðtogi.

Við ۏÅge áttum ýmislegt sameiginlegt svo sem áhuga á hljóðritunum. Einnig höfðum við áhuga á bókmenntum og sögu. Hann stóð fyrir útgáfu hljóðtímarits handa ungu, blindu fólki, Ulyd (Óhljóð) og var það gjarnan ótrúlega skemmtilegt, fullt af lífi og margs konar hugmyndum og hljóðum.

Samstarf okkar ۏÅge stóð talsvert frameftir 9. áratugnum. Þegar ég hvarf úr norræna blindrastarfinu dró úr samskiptunum.

Fyrir nokkrum árum var haldin hér norræn blindraráðstefna og þar var Åge. Ég varð var við að sjón hans hafði nokkuð daprast, en hann var enn sami, hlýi og glaðlyndi maðurinn og fyrr.

Åge var mikils metinn innan Norsku blindrasamtakanna og á norrænum vettvangi. Ég minnist hans með hlýju og votta samúð mína fjölskyldu hans og félagsmönnum Norsku blindrasamtakanna.

Kompás Stöðvar tvö og Hrafnaþing ÍNN

Ég vissi ekki að á stafrænu endurvarpi Símans næði ég Stöð tvö. En í kvöld rakst ég á vel gerðan þátt um íslensku útrásina. Þar var snilldarlega tekið á ýmsum hlutum, margt rifjað upp og skemmtilega fléttað saman. Helsti hlutdrægir þóttu mér þó þáttargerðarmennirnir og var augljóst að þeir höfðu hina mestu skömm á flestum útrásarvíkinganna og vart að ósekju.

Ingvi Hrafn Jónsson hafði auglýst Hrafnaþingið sitt og Jón Ásgeir og hlustaði ég því næst á það. Mér þótti hann ná ásættnalegum árangri og leyfði hann Jóni að flytja mál sitt. Að því leyti stóð hann sig betur en Egill Helgason fyrir rúmri viku enda sagði Ingvi Hrafn mér að hann vildi komast hjá því að æsa viðmælendur sína upp..

Kannski ég hætti þessu bloggi bráðum og fái mér fjárfesti til þess að leyfa mér að stofna sjónvarpsstöð. Mig hefur jafnan langað til að vinna hjá sjónvarpi en aldrei fengið að spreyta mig. Þó er ég viss um að ég yrði orkuríkur sjónvarpsmaður og myndatökumennirnir fengju svo sannarlega að leika lausum hala.

Tungumálanámskeið duga ekki til

Íslenskir ráðamenn, sem tala erlend mál illa, eiga að nota túlka. Það er mun ódýrara en stutt tungumálanámskeið. Mannasiðir eru síðan annar hlutur.

Fræg er sagan um túlk Deng Xiaoping sem heyrði athugasemd Margrétar Thatchers sem sagði að Deng væri eins og uppþornuð múmía.

Hann þýddi þetta auðvitað og Deng svaraði því til að Margrét liti út eins og gömul ugla. Og það þýddi túlkur Margrétar fyrir hana.

Guðni Guðmundsson, rektor Menntaskólans í Reykjavík, ræddi eitt sinn um þann vanda sem ákveðinn ráðherra, íslenskur, hefði átt í vegna erlendra tungumála. Taldi hann honum það til gildis að hann skyldi ráða sér túlk.

Kannski ástandið væri betra ef Davíð hefði látið túlk tala fyrir sig á Bloomberg.

Vill senda ráðamenn á tungumálanámskeið

Engin svör frá forstjóra Vinnumálastofnunar

Hinn 12. sept. sl. sendi ég Gissuri Péturssyni, forstjóra Vinnumálastofnunar, bréf um ýmsa hnökra á aðgengi að eyðublöðum stofnunarinar og heimasíðunnar. Skemmst er frá því að segja að enn hefur ekkert svar borist.

Þess vegna sendi ég honum annað bréf í dag.

Ágæti Gissur Pétursson.

Ég sendi þér tölvupóst 12. fyrra mánaðar vegna óaðgengilegra eyðublaða á heimasíðu Vinnumálastofnunar og nokkurra hnökra á heimasíðu.

Þar sem mér hefur enn ekki borist svar við spurningum mínum leyfi ég mér að senda þér afrit bréfsins.

Ég sendi afrit formanni Blindrafélagsins og Öryrkjabandalagi Íslands.

Nú þegar harðnar á dalnum hjá fólki ríður á að aðgengi að heimasíðu stofnunarinnar sé í lagi.

Virðingarfyllst,

Arnþór Helgason
*****************************************************
Arnþór Helgason,
Tjarnarbóli 14,
170 Seltjarnarnesi.
Símar: 5611703, 8973766
Netfang: [e-mail]
Pistlar: http://arnthor.helgason.blog.is

Þjóðfélagsleg einangrun fatlaðs fólks og fjárreiður samtaka fatlaðra í öldurótinu

Einhvern tíma hét ég sjálfum mér því að hætta að skrifa um málefni fatlaðra. En þar sem skeggið er skyldast hökunni verður víst ekki hjá því komist að drepa niður panna.

Auðvitað er rétt og skylt að samtök fatlaðra álykt um eigin mál. Þau geta hins vegar ekki skirrst við að taka þátt í þjóðfélagsumræðunni. Rætt er um að samtök aldraðra hafi fjallað um áhrif kreppunnar. Ekkert því um líkt heyrist frá samtökum fatlaðra. Það er eins og þau séu gersamlega áhugalaus um þennan vanda. Þá heyrist ekkert um hvernig fjárreiðum Öryrkjabandalagsins og hússjóðs þess hafi reitt af í þeim ósköpum sem dunið hafa yfir íslenskar fjármálastofnanir. ´'Á sínum tíma var vörslu fjármuna bandalagsins háttað þannig að ekki ætti að vera hætta á ferðum svo fremi sem ekki hafi verið brugðið út af þeirri braut sem mörkuð var. Reynist svo vera er það í sjálfu sér stórfrétt. Þá mætti t.d. spyrja hvort ekki væri ástæða til þess að setja einhvern, sem stóð að fjárvörslu bandalagsins á sínum tíma, inn í bankaráð nýrra banka.

Brýnt er að kjarabarátta fatlaðs fólks sé sett í samhengi á hverjum tíma, en nokkuð skortir á að slíkt sé gert. Reynsla liðinna ára hefur því miður sýnt að fatlað fólk á vinnumarkaði fer einna verst út úr kreppu, þegar hún dynur yfir. Þanni var þetta á 10. áratugnum og aftur gerðist þetta í upphafi þessarar aldar þegar íslenskt efnahagslíf tók örlitla dífu. Að þessu þarf nú sérstaklega að hyggja og beina því til atvinnuveitenda að þeir hugi sérstaklega að þessum þáttum. Fatlaður einstaklingur getur verið fullvinnufær og skilað góðu starfi á tilteknu sviði. En það er ekki víst að hann sé jafngjaldgengur öðrum í almennri atvinnuleit.

Veljum íslenskt og hnattvæðingin

Um helgina var skorað á Íslendinga að velja íslenskt. Rifjaði þetta upp þá tíma sem voru hér á landi áður en Ísland gekk í Fríverslunarsamtök Evrópu, EFTA og farið var að opna fyrir viðskipti við útlönd. Þá var íslensk framleiðsla á ýmsum sviðum í blóma. Framleidd voru teppi, net, húsgögn o.fl. sem of langt yrði upp að telja að ekki sé minnst á fataiðnaðinn.

Þegar kreppir að og skortir gjaldeyri er vart við öðru að búast en vöruúrval verði um skeið ekki hið sama og það var hér áður. Þá er viðbúið að stjórnvöld hvetji fólk til þess að kaupa fremur íslenskan varning en innfluttan.

Í BBC hefur að undanförnu verið fjallað um skelfilegar afleiðingar hnattvæðingarinnar í ýsum þróunarlöndum heims. Þær birtast m.a. í því að innlendir framleiðendur hafa ekki getað keppt við erlendan innflutning - og það jafnvel frá Evrópusambandinu sem greiðir niður verð landbúnaðarafurða. Minna má á að varað var við að gefa íslenska fiskibáta til landa Austur-síu sem urðu fyrir miklu tjóni í hamförunum sem urðu í kjölfar jarðskjálftans á jóladag fyrir nokkrum árum, því að um leið yrði innlendur iðnaður lagúr í rúst.

Snemma í vor var í þættinum Samfélagið í nærmynd fjallað um að nú væri íslenski verkamaðurinn að deyja út. Væri það ekki undarlegt því að mikið væri flutt inn af innlendu vinnuafli. Þá borgaði sig ekki lengur að framleiða ýmislegt innanlands sem hægt væri að fá með miklu hagstæðara verði utanlands.

Vonandi eru Íslendingar ekki svo skyni skroppnir að þeir kunni ekki lengur til verka þegar þeir þurfa í ríkara mæli en áður að fara að framleiða í sig og á.

Hræðslan við Davíð Oddsson - Ísland og Evrópusambandið

Ég hef löngum haft nokkrar efasemdir um Evrópusambandið og hvernig Íslendingar hafa nálgast það. Umræðan undanfarna daga hefur verið einkennileg og það er eins og vanti í hana eitthvert samhengi.

Ég hef öðru hverju staðið frammi fyrir samvisku minni sem hefur varpað fram áleitnum spurningum um Ísland og Evrópusambandið. Minn innri maður hefur orðið að viðurkenna að Íslendingar hafi sótt ýmsan rétt til sambandsins. Á ég þá einkum við ýmis félagsleg réttindi svo sem í málefnum fatlaðra, aldraðra og réttindi verkafólks.

Ég minnist þess að þegar reynt var að fá íslensk stjórnvöld til að innleiða tilskipun Evrópusambandsins um bann gegn mismunun vegna uppruna, aldurs, kynferðis, kynhneigðar og fötlunar, reyndist það gersamlega ókleift. Hvorki Sjálfstæðisflokkurinn undir forystu Davíðs Oddssonar né Framsóknarflokkurinn undir forystu Halldórs Ásgrímssonar og Guðna Ágústssonar ljáðu máls á því. Sagt var að Vinnuveitendasambandið hefði verið þar óþægur ljár í þúfu.

Mér er ekki algerlega kunnugt um hvernig þessum málum hefur þokað en ég held að Sjálfstæðisflokkurinn hafi látið af andstöðu sinni gegn þessu máli og Framsóknarflokkurinn sveiflast oftast eftir almenningsálitinu ef hann á ekki ráðherrastóla að verja.

Í því ástandi, sem nú ríkir, er ekki óeðlilegt að Íslendingar leiti eftir samningaviðræðum við Evrópusambandið um inngöngu Íslands. Verði samningar ásættanlegir fær þjóðin væntanlega að skera úr um framhaldið. Það ætti ekki að skipta neinu máli hvort Davíð Oddson sé sáttur við slík málalok. Hann er ekki lengur í ríkisstjórninni og er einungis sem hver annar flokksmaður.

Ég get ekki sagt að ég sé hrifinn af öllum tiltækjum Davíðs og einatt elduðum við grátt silfur saman á liðnum árum. Annað veifið áttum við þó góð samskipti og ég hef jafnan hrósað honum fyrir það sem mér þykir honum hafa vel tekist. Hins vegar finnst mér afleitt ef svo er komið að Davíð sé eitt helsta vandamál þjóðarinnar. Slíkt getur vart stafað af öðru en því að einhverjir í forystu Sjálfstæðisflokksins séu hræddir við hann.

Þetta sýnir betur en flest annað hversu heimskulegt það er að skipa fyrrum forsætisráðherra í eitt af valdamestu embættum þjóðarinnar. Hvað líður embættinu um Seðlabankann sem mbl.is sagði frá í vor, en þar var haft eftir Bjarna Harðarsyni, einum sannorðasta Íslendingi sem ég þekki, að gert væri ráð fyrir því í frumvarpinu að "Skáldið færi á eftirlaun"?