Óreiða eða fjárglæfrar

Yfirlýsing stjórnar Glitnis um síðustu atburði er með ólíkindum og minnir mig á atvik sem gerðist árið 1970. Þótt ólíku sé saman að jafna, lítilli verslun á norðanverðu Íslandi og stórveldinu Glitni er líkindin ótrúleg.

Sumarið 1970 var mér boðið starf sölumanns hjá Ásbirni Ólafssyni og gekk það vonum framar. Þá var erfitt efnahagsástand og margir kaupmenn urðu gjaldþrota.

Dag nokkurn hringdi kaupmaður norðan úr landi. Þorsteinn Már er líka Norðlendingur. Pantaði kaupmaður þessi meira af vörum en ég átti að venjast og varð ég, 18 ára unglingurinn, stórhrifinn af því að hann vildi eiga þessi viðskipti við mig.

Þegar pöntunin hafði verið tekin til á lagernum og barst upp á skrifstofu urðu viðbrögðin snögg. Haft var samband við mig og mér tjáð að þegar smáverslanir gerðu svona gríðarlegar pantanir væri eitthvað að. Þessi kaupmaður skuldaði nú þegar hjá fyrirtækinu og ástæða pöntunarinnar væri greinilega sú að hann ætlaði að tryggja sig þegar til nauðarsamninga kæmi.

Bréf stjórnar Glitnis til Fjármálaeftirlitsins virðist mér sama eðlis. Það átti að láta ríkið greiða hlutaféð inn í bankann áður en sannleikurinn kæmi í ljós.

Þessi vinnubrögð eru ekki til fyrirmyndar. Og Fjármálaeftirlitið brást hart við.

Óreiðumenn

Davíð Oddsson var ómyrkur í máli í Kastljósi sjónvarpsins í gær og talaði um óreiðumenn. Hvað sem hver segir um Davíð verður því ekki neitað að hann hafði uppi varnaðarorð gegn þeirri þróun sem átti sér stað hjá íslensku bönkunum.

Í viðtalinu og raunar í frásögnum forsætisráðherra hefur komið í ljós að stjórnvöld vissu að hverju fór enda hlaut svo að verra og í raun barnalegt hjá undirrituðum að halda annað. Ástandið virðist þó vera verra en menn hugðu og nú hefur skilanefnd verið skipuð til þess að annast mál Glitnis. Þar með er búið að slá bæði Landsbankann og Glitni af.

Sigmar Guðmundsson stóð sig allvel í viðtalinu enda er hann fremsti spyrll Kastljóssins. Að vísu fór hann heldur villur vegar þegar hann reyndi að túlka afstöðu eigenda Glitnis og lá við að viðtalið færi út um þúfur. Það er að vísu kostur gagnorðra spyrla að geta sett sig í spor allra málsaðila. En þarna var spyrill Kastljóss á veikum ís.Vafalaust hefur hann þó verið vel undirbúinn eins og hans er von og vísa. Hann hefur mannlegt innsæi en skortir greinilega þekkingu á viðskiptum eða lætur sem svo sé. Það var í raun ágætt að fá útskýrt hvert hlutverk Fjármálaeftirlitsins er og viðtalið hefði orðið mun betra ef hlustendur og áhorfendur hefðu verið fræddir um muninn á Fjármálaeftirlitinu og Seðlabankanum áður en farið var að ræða við Davíð. Þá hefði spyrillinn ekki þurft að falla í þá grifju sem raun bar vitni.

Davíð var fremur bjartsýnn á framhaldið eftir að Fjármálaeftirlitið hefði fengið leyfi til að taka til. Vonandi verður nú eftirlitið ekki eins og slökkvilið án vatns.

Hljóðmínútur

Hlaupanótan er afbragðsgóður útvarpsþáttur á rás 1. Í dag var útvarpað stuttum hljóðverkum (eða hljóðverkjum) sem samin voru á vegum Evrópusambands útvarpsstöðva.

Mörg verkanna eru hreinasta snilld. Ég hlustaði á flest þeirra með heyrnartólum en gafst upp og settist fyrir frama hátalarana í stofunni. Skora ég á hvern þann, sem hefur unun af hljóðlist, að fara inn á heimasíðu Ríkisútvarpsins, http://ruv.is, finna vefupptökur og hlusta á þáttinn.

Nýir tímar - gleðiblogg

Grétar Þorsteinsson, hinn mæti forseti ASÍ, sagði í gær að það Ísland, sem við vöknuðum til í dag, yrði ekki hið sama og það sem við sofnuðum frá í gærkvöld.

Hafi ég vaknað í morgun í breyttu þjóðfélagi vona ég að ég sé orðinn nýr og betri Íslendingur og svo sé um flesta þá sem búa hér. Þá læðist að mér sú gleðihugsun að nýir tímar séu í vændum þar sem hugað verði meira að hinum félagslegu gildum en verið hefur um sinn.

Fari allt á besta veg læra einkaframtakið og félagslegu öflin að vinna saman og menn gera sér grein fyrir ábyrgðinni sem þeir þurfa að axla. Um leið gera þeir sér grein fyrir því að þeir eru hluti heildarinnar og öflug samfélagsþjónusta skiptir máli.

Geti ég eitthvert gagn gert á næstu árum geng ég glaður til verka og þessu líkt hugsa vafalaust flestir um þessar mundir.

Enginn er eyland. Gleðilega hátíð.

Sjónvarpið og Framsóknarflokkurinn

Það gladdi mig þegar ég heyrði að fréttir Ríkissjónvarpsins voru þýddar á táknmál. Það þyrfti að verða daglegur atburður.

Ræða Guðna Ágústssonar vakti athygli mína öðrum ræðum fremur. Þar sagðist hann hafa margvarað við ástandinu. Ég man þó ekki betur en að Framsóknarflokkurinn hafi verið í stjórn þegar bönkunum var gefinn laus taumurnn og þeir í raun gefnir. Framsóknarmenn tóku svo þátt í útrás og skuldsetningu bankanna af heilum hug ásamt öðrum fjárglæfraævintýrum.

ÉG SKAL!

Geir Haarde kvað skýrt að orði. Bankarnir eru í raun orðnir gjaldþrota.

Menn vissu að hverju fór. Nú skiptir mestu að leggjast á árarnar og róa gegn stormviðrinu.

Þegar landi verður náð geta menn sæltt ábyrgð.

Davíð var lítill drengur

Í gær hitti ég lítinn dreng sem var í kirkjuskóla. Lærði hann þar m.a. ýmsa trúarsöngva sem honum þóttu leiðinlegir. Einn þeirra heitir víst Davíð var lítill drengur. Þar segir frá baráttu þeirra Davíðs konungs Ísraelsmanna til forna og risans Golíats sem Davíð drap með valslöngu sinni.

Miðað við þá atburði sem eiga sér nú stað í Ísrael og þann skilning sem Ísraelsmenn leggja í fortíð sína er með hreinum ólíkindum að íslenska þjóðkirkjan og aðrir söfnuðir skuli taka Davíð konung sem fyrirmynd sem rétt sé að kenna íslenskum börnum um. Auðvitað var Davíð ekkert annað en harðsvíraður glæpamaður. Hann hremmdi lönd annarra og var ofbeldisseggur er sveifst einskis til þess að ná fram markmiðum sínum. Hann fékk þó stundum samviskubit, bað Guð sinn fyrirgefningar og orti nokkra sálma.

Vitað er að forystumenn Ísraelsmanna hafa tekið hann sér til fyrirmyndar í viðureign sinni við Palestínumenn enda var Davíð snjall herforingi og kunni að deila og drottna.

Foreldrar ættu að velta því alvarlega fyrir sér hvort það samræmist kristnu siðgæði að kenna börnum sínum að taka sér ofbeldissinnaðan hryðjuverkamann til fyrirmyndar.

ÖBÍ varar við hugmyndum Péturs Blöndal

Aðalfundur Öryrkjabandalags Íslands, sem haldinn var í fyrradag, samþykkti ályktun þar sem varað er við að tekið verði upp nýtt örorkumatskerfi um næstu áramót. Þótt ályktunin sé varlega orðuð skín í gegn gagnrýni á þær hugmyndir sem Pétri Blöndal, alþningismanni, hefur tekist að smita út frá sér innan stjórnkerfisins, verkalýðshreyfingarinnar og víðar. Er full ástæða til að stjórnvöld hlusti betur á bandalagið og varnaðarorð þess.

Ályktunin fer hér á eftir.

Ályktun aðalfundar ÖBÍ 4. október 2008

Slæmt efnahagsástand þjóðarinnar hefur haft alvarlegar fjárhagslegar afleiðingar fyrir fjölda öryrkja, sjúklinga og ellilífeyrisþega. Sú staðreynd að einstaklingar hafi 130.000 kr. á mánuði eftir skatta og hjónafólk 116.000 kr. hvort eftir skatta til framfærslu er engan veginn ásættanlegt. Aðalfundur ÖBÍ skorar á stjórnvöld að grípa til aðgerða með markvissum hætti og hækka bætur almannatrygginga til að fólk geti lifað mannsæmandi lífi.

Ríkisstjórn Íslands stefnir á að taka upp nýtt örorkumatskerfi um næstu áramót. Að mati ÖBÍ er það óraunhæft og hvetur bandalagið stjórnvöld til að endurskoða fyrri ákvörðun sína í ljósi þess hversu vinnan er skammt á veg komin. Svo umfangsmikil kerfisbreyting krefst lengri undirbúnings þannig að almenn sátt ríki um hana.

ÖBÍ fagnar nefndarvinnu til einföldunar almannatryggingakerfisins sem nú er í fullum gangi og gert er ráð fyrir að ljúki 1. nóvember nk. ÖBÍ trúir því og treystir að nefndin komi fram með tillögur sem einfalda kerfið, geri það sanngjarnara og bæti hag öryrkja og sjúklinga til muna. Draga þarf verulega úr tekjuskerðingum. Víxlverkunum sem eru á milli almannatrygginga og lífeyrissjóðakerfisins á skerðingu lífeyrisgreiðslna til öryrkja verður að linna.

ÖBÍ fagnar nýjum hugmyndum nefndar sem unnið hefur að breytingum á greiðsluþátttöku almennings í heilbrigðiskerfinu sem gengur út frá að landsmenn borgi aldrei meira en ákveðna upphæð á ári fyrir lyf og heilbrigðisþjónustu og kerfið verði einfaldað til muna. ÖBÍ leggur þó mikla áherslu á að þeir öryrkjar og ellilífeyrisþegar sem minnsta framfærslu hafa borgi lægra gjald en aðrir. Koma þarf sérstaklega til móts við þennan hóp í almannatryggingakerfinu.

Að lokum vill ÖBÍ minna á einkunnarorð bandalagsins „Ekkert um okkur án okkar.“

Ipod-tónhlaðan verður aðgengileg blindu og sjónskertu fólki

Apple hefur ákveðið að gera Itunes og Ipod-tónhlöðuna aðgengilega blindu fólki með því að setja í spilarana talgervil. Verður þetta vafalítið mörgum gleðifregnir. Sigrún Þorsteinsdóttir sendi mér meðfylgjandi krækju:

http://gizmodo.com/5055932/apple-to-make-itunes-8-and-ipod-completely-accessible-to-the-blind

Beðið átekta

Ég fór á menningarhátíð Equador í Kópavogi ásamt Elínu og er hátíðin að vanda Kópavogsbæ til mikils sóma, litrík og fróðleg.

Þegar heim kom fletti ég upp á mbl.is og skoðaði það sem þar var ritað um vandann sem sumir eru farnir að kalla krísu. Ættu menn þá að skrifa Krýsa og minnast um leið hinnar hvimleiðu tröllskessu.

Af því sem ráða má af skrifum, er engu líkara en bankarnir hafi beðist vægðar og farið fram á að þurfa ekki að losa sig við eins mikið af erlendum eignum og æskilegt er talið. Er því ekki nema von að forystumenn lífeyrissjóðanna segi hingað og ekki lengra og geri ríkisstjórninni það ljóst að hins sama verði að æskja af bönkunum.

Miðað við það sem ég veit að menn vissu 13. júlí síðastliðinn kemur mér á óvart hvað íslensk stjórnvöld hafa í raun látið fljóta að feigðarósi. Þann dag var mér tjáð að erlendir bankar teldu eignasafn íslensku bankanna svo ótraust að þeir væru farnir að neita að lána út á mikinn hluta þess og sum fyrirtæki væru þannig sett að þau væru einskis virði. Einhvern tíma greini ég e.t.v. frá því hvaðan þessar heimildir voru fengnar en þær voru áreiðanlegar. Og úr því að heimildamaður minn vissi að hverju fór hafa fleiri haft sömu vitneskju.