Tónlistarspilarinn aðgengilegur og merkingar með blindraletri til fyrirmyndar í Hreyfingu

Ég hef að undanförnu vakið athygli þeirra Morgunblaðsmanna á að tónlistarspilarinn sé ekki aðgengilegur þeim sem nota skjálesara og hafa þeir að vanda tekið ábendingum mínum vel.

Í morgun fékk ég skeyti frá hönnuðum dolphin-hugbúnaðarins þar sem gefnar eru leiðbeiningar um hvernig eigi að gera svokallaða flash-spilara aðgengilega og nú´svínverkar það.

Annað gleðilegt atriði um aðgengi blindra. Á fimmtudaginn voru iðnaðarmenn að lagfæra stigann sem liggur frá búningsklefum Hreyfingar upp í afgreiðslu og þurfti ég því að nota lyftu fyrirtækisins. Þar er langbesta blindraletur sem ég hef séð í íslenskum lyftum auk þess sem tölustafir handa þeim sem sjá eru upphleyptir og mjög skýrir. Hið sama má segja um fataskápana. Á þeim eru upphleyptir tölustafir.

Geta stjórnvöld varið gengið og hagsmuni almennings?

Á Krossgötum Hjálmars Sveinssonar í Ríkisútvarpinu síðastliðinn laugardag var afarathyglisert viðtal við Friðrik Má Baldursson, hagfræðing, um þær sveiflur og dýfur sem íslenska krónan hefur tekið. Fjallaði Friðrik m.a. um kosti þess og galla að tilheyra stærri myntsvæðum og benti á hversu afleit hugmynd það væri að tengja krónuna svissneska frankanum eða taka þann gjaldmiðil upp sem íslenska mynt, enda yrðu Íslendingar að eiga viðskipti við það svæði sem gjaldmiðillinn tilheyrði.

Friðrik vék einnig að árásum á ýmsa gjaldmiðla heimsins svo sem breska pundið og sænsku krónuna fyrir nokkrum árum. Hann sagði að Svíum hefði ekki tekist að verja gjaldmiðil sinn þótt þeir eyddu til þess stórfé.

Friðrik sagði líka að íslenska krónan væri eins og smáskel í ölduróti úthafsins vegna smæðar sinnar og það væri ólíklegt að við gætum varið hana falli ef að henni yrði sótt. Taldi hann að árás á krónuna væri í raun lögleg svo fremi sem menn beittu löglegum viðskiptaaðferðum. Eftirspurnin hefði jafnan sín áhrif á frjálsum markaði.

Þess vegna er athyglisvert að sjá að Ingibjörg Sólrún vilji styrkja krónuna með því að kaupa nokkra tugi milljarða af erlendum gjaldeyri til þess að styrkja gengið. Að vísu geta slíkir milljarðar nýst sem lausafé handa bönkum og almenningi en það er önnur saga.

Ingibjörg talar einnig um hækkandi stýrivexti. Hvernig á að verja hagsmuni almennings gegn slíkum ófögnuði? Hvar í veröldinni hafa verið teknir upp jafnháir stýrivextir og nú tíðkast hér á landi?

Hvað eiga Íslendingar að gera ef milljarðakaupin duga ekki til þess að styrkja gengið?

Davíð Oddsson dylgjaði um það að menn hefðu beitt vafasömum aðferðum við að veikja krónuna. Hverjir voru þessir aðilar og hvað er hægt að gera við þá?

Varhugaverð skoðanakönnun, Útvarp Saga verður sér til skammar

Þegar ég var á leiðinni heim úr leikfimi áðan heyrði ég í útvarpi bifreiðarinnar að brátt yrðu birtar niðurstöður skoðanakönnunar Útvarps Sögu þar sem spurt var hvort tími Jóhönnu Sigurðardóttur væri liðinn.

Það gekk fjöllunum hærra í fyrrasumar, þegar ríkisstjórn Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks var mynduð, að Jóhanna fengi að vera ráðherra í eitt ár. Í samtali við mig sagðist hún taka þeim breytingum sem gerðar yrðu á ríkisstjórninni eins og hver annar ráðherra, en ekkert hefði verið rætt um tiltekinn tíma.

Jóhanna hefur staðið sig vel. Hún hefur unnið að lausn húsnæðismála, lagfært kjör aldraðra og öryrkja og afnumið ólög Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks um tengingu bóta við tekjur maka. Á einu ári liggur meira uppbyggilegt eftir hana en nemur öllu því sem Framsóknarflokkurinn áorkaði þau 12 ár sem hann átti félagsmálaráðherrann.

Þegar menn efna til skoðanakönnunar verður að vanda til verka. Það hefur Útvarp Saga ekki gert. Spurningin er gildishlaðin og forystumönnum stöðvarinnar til skammar.

Dagblað alþýðunnar og Tíbet

Í dag birtir Dagblað alþýðunnar tvær greinar um Tíbet og eru þær allharðorðar. Þær eru svo beinskeyttar og skemmtilega skrifaðar að þær minna mig stundum á skrif Jónasar frá Hriflu og jafnvel ónefndra, íslenskra ritstjóra sem enn eru á dögum. Út úr þeim skín viss pólitísk sannfæring og hræddur er ég um að ýmislegt, sem þar er sagt, sé sannleikanum samkvæmt.

Í annarri greininni er greint frá umfjöllun nokkurra vestrænna fjölmiðla um tíbet og atburðina þar að undanförnu og vitnað m.a. í kanadíska ferðamenn, sem áttu fótum fjör að launa þegar munkar hófu grjótkast að vegfarendum í Lhasa. Því er lýst hvernig bifhjólamaður, sem átti leið þar hjá, var dreginn af hjólinu og drepinn fyrir augunum á almenningi. Fleiri hafa því greinilega verið drepnir en andófsmenn. Furðar höfundurinn sig á að vestrænir fjömliðlar skuli kalla þetta friðsamleg mótmæli.

Greinarhöfundur víkur síðan í nokkrum vel völdum orðum að hræsni Vesturlanda þegar þau segjast bera virðingu fyrir mannréttindum í Tíbet og annars staðar í Kína og hæðist að orðum Nancy Pelosi sem hyggst senda óháða nefnd sérfræðinga til Tíbets til þess að rannsaka ásakanir um mannréttindabrot.

Hin greinin fjallar um áróður fylgismanna Dalai Lama og reyndar Dalai Lama sjálfan. Því er lýst hvernig hann talaði um sjálfstætt tíbet allt fram til ársins 1977 þegar Vesturlönd hófu að auka samskipti sín við Kína. Þá breyttust áherslur hans. Blaðið vitnar síðan til tveggja ummæla bræðra hans sem ræða um 20 ára sjálfsstjórn og síðan þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæði Tíbets.

Greinarhöfundur segir einnig frá því að fylgismenn Dalai Lama geri kröfur um mun stærri landsvæði en hið eiginlega Tíbet og segir að þau nemi um fjórðungi alls Kína.

Grein þessari lýkur svo á tilvitnunum í nokkra kínverska sagnfræðinga sem greina frá hinu eiginlega upphafi Tíbetmálsins, en það er akið til innrásar Breta árið 1904. Umræður um sjálfstætt Tíbet segja þeir að hafi byrað um tveimur áratugum síðar. Þá er vitnað til fyrrum sendiherra Bandaríkjanna í Kína sem telur útilokað fyrir Bandaríkin að samþykkja áætlanir Dalai Lama um sjálfstætt Tíbet því að engin þjóð hafi nokkru sinni viðurkennt sjálfstæði þess.

Breska ríkisútvarpið greindi frá því í morgun að nokkrum blaðamönnum hefði verið boðið til Tíbets til þess að sjá með eigin augum hvað gerst hefði. Ekki fylgdi fréttinni hvaðan þessir blaðamenn eru.

Hollendingurinn fljúgandi og árdegisútvarpið

Ég held að það hafi verið heillaráð a breyta árdegisútvarpinu þannig að fólki gæfist kostur á að vakna við sígilda tónlist á morgnana. Of algengt var að poppgarg skylli á hlustum þeirra sem kveiktu á útvarpstækjum sínum upp úr kl. 6.

Árdegisútvarpið hefur þó verið dálítið laust í reipunum. Stundum eru lesnar upplýsingar úr Almanaki Hins íslenska þjóðvinafélags en aðra morgna skortir á að þær séu lesnar.

´'Eg hef áður skrifað um það á þessum síðum hvað vandasamt sé að velja tónlist í morgunútvarp og áðan varð glöggt dæmi um það hvernig EKKI á að velja tónlist í morgunútarp.

Fyrr í morgun læddist ég fram í eldhús til þess að ganga frá úr uppþvottavélinni og setja vatn í hraðsuðuketilinn. Auðvitað kveikti ég á útvarpstækinu. Skall þá á mér aría úr Hollendningnum fljúgandi sem Bryn Terfel flutti af mikilli innlifun. Tónlistin var bæði hávær og óþægileg í morgunsárið.

Hollendingurinn fljúgandi eftir Richard Wagner er ein af mínum uppáhaldsóperum. En ekki á morgnana.

Skyldu þeir, sem velja tónlist í árdegisútvarpið, nokkru sinni hlusta á það?

Í allri fjölmiðlamennskunni og hámenntun tónlistarfólks hlýtur að vera kennt um það hvernig velja eigi tónlist í morgunútvarp. Vonandi vanda menn til verka hjá ríkisútvarpinu á þessu sviði sem öðrum.

Trúin á eilíft líf

Í Morgunblaðinu birtist í dag áhugaverð og jafnframt skemmtileg grein eftir Halldór Þorsteinsson, skólastjóra Málaskóla Halldórs, um trúleysi og hræsni og yfirgang kristinna manna fram á þennan dag.

Meginniðurstaða hans er sú að maðurinn hafi fundið upp Guð og kemur það fáum á óvart. Það er athyglisvert að hvar sem mannkynið hefur skotið rótum virðist vera um einhvers konar dýrkun að ræða. Oft hefur dýrkunin miðað að því að efla vald yfirstéttanna og má nefna kirkju mótmælenda, þá sem vér Íslendingar tilheyrum, sem dæmi. Sú kirkjudeild náði fyrstog fremst yfirráðum á Norðurlöndum og norðanverðu Þýskalandi vegna þess að það þjónaði hagsmunum konungsvaldsins að sölsa undir sig eignir klaustra og kirkna og koma skikki á trúmál almennings enda var þá litið svo á að almenningur skyldi vera sömu trúar og þjóðhöfðinginn.

Þannig hefur þetta jafnan verið hér á landi. Íslendingar gerðust kristnir af pólitískum ástæðujm árið 1000 eða eigum við fremur að kalla það viðskiptahagsmuni? Hér á landi voru efnahagsmunirnir svo ríkulegir að ekki kom til verulegra átaka.

Þótt ég sé Halldóri ekki að öllu leyti sammála um framhaldslíf tek ég þó undir flest sem hann segir. Dauðinn, hvað sem hver segir, finst mér forvitnilegt fyrirbæri sem bæði gefur vonir og veldur ótta, allt eftir því hver á heldur. Þess vegna ímynda ég mér að ég óttist ekki dauðann vegna þess að mér finnst að eitthvað bíði handan við skil hans og lífsins. Samt langar mig að lifa lengur.

Fréttir af óeirðunum í Tíbet

Í gær las ég á mbl.is um óeirðirnar í lasa og hlustaði á myndband sem árstralskur unglingur tók.

Eftir að hafa hlustað á fréttir íslenska ríkisútvarpsins í hádeginu fór ég inn á vef Dagblaðs alþýðunnar í Kína og las þar ýmislegt um óeirðirnar. Þar eru einnig birt myndbönd.

Slóðin er þessi:

http://english.peopledaily.com.cn/

Hræsni Bandaríkjamanna gagnvart landflótta Tíbetum

Í gær heimsótti Nancy Pelosy, forseti fulltrúadeildar Bandaríska þingsins, Dalai Lama í Norður-Indlandi. Lýsti hún því yfir að krefðust þjóðir heims ekki svara við því sem gerst hefur í Tíbet og öðrum hlutum Kína að undanförnu gætu menn ekki lengur talað um mannréttindi.

Um svipað leyti birti BBC World Service afar vandaðar fréttaskýringar um ástandið í Tíbet. Var þar bæði rætt við landflótta Tíbeta og breska sérfræðinga, m.a. höfund bókar sem nefnist Tíbet, Tíbet.

Í stuttu máli sögðu þessir menn að meint andstaða við yfirráð Kínverja í Tíbet væri sundruð og markmið baráttunnar óljós. Ástæður andúðarinnar á kínverskum yfirráðum eru bæði efnahagslegs og trúarlegs eðlis, en munur á milli íbúa Lhasa og sveitanna hefur aukist að mun og myndast hefur efnuð millistétt Tíbeta í Lhasa. Sumir vilja aukið sjálfstæði en átta sig ekki á því hvað það merkir. Aðrir vilja fá leyfi til að tilbiðja Dalai Lama, en það er bannað í Tíbet. Enn aðrir vilja að Dalai Lama fái að snúa heim.

Nokkuð var rætt um hvort hægt væri að skilja að hlutverk Dalai Lama sem andlegs og veraldlegs fulltrúa þjóðarinnar. Sjálfur hefur Dalai Lama hallast á þá skoðun að undanförnu að hann sé andlegur leiðtogi Tíbeta. Jafnframt kom í ljós í umræðunum að draga megi í efa að Dalai Lama trúi því sjálfur að hann sé útvalinn leiðtogi eftir einhverjum trúarlegum reglum, enda hefur hann orðað við einhverja oftar en einu sinni að rétt sé að efna til kosninga um næsta Dalai Lama.

Í raun og veru er hjátrúin og hégiljurnar kringum Dalai Lama svipaðs eðlis og vitleysan kringum páfakjörið þegar hvítur reykur átt að stíga upp af brennandi kjörseðlum þegar kardínálarir höfðu náð niðurstöðu. Þar sem enginn sá mun á reyknum skarst ítalski flugherinn í málið og lét kardínálana hafa sérstakt púður sem þeir brenndu þegar niðurstaðan lá fyrir.

Nancy Pelosy veit mætavel að Bandaríkjamenn geta næsta lítið gert til þess að breyta ástandinu í Tíbet. Bandaríkjamenn eiga sjálfir ekki úr háum söðli að detta því að þeir eru að verða einhverjir mestu fjöldamorðingjar seinni tíma. Þeir víla ekki fyrir sér að leggja innviði heilla þjóðlanda í rúst til þess að sölsa undir sig auðlindir þeirra. Í Bandaríkjunum sitja fleir í fangelsi en í nokkru öðru ríki og er þá Kína, sem er 4 sinnum fjölmennara, ekki undanskilið. Og fyrir hvað situr fólk í bandarískum fangelsum? Hvaða mannréttindi eru það?

Bandrísk stjórnvöld hafa iðulega kynt undir andófi og baráttu gegn stjórnvöldum ríkja sem þeim eru ekki þóknanleg. Þá skiptir engu hvort farið er með lygum eða sannindum. Nancy Pelosy ætti að sýna umheiminum, áður en hún ræðst í umbætur í Tíbet, hvernig Bandaríkjamenn ætla að bæta fyrir þann skaða sem þeir hafa unnið á Írökum, og fleiri þjóðir mætti nefna, þótt það verði ekki gert hér.

Breskur sagnfræðingur sagði í umfjöllun breska útvarpsins að Dalai Lama hefði tekist að koma málefnum Tíbets á eins konar Hollywood-stig, sem einkenndist meira af sýndarmennsku en árangri.

Einnig ar athyglisvert það sem haft var eftir tíbetskum mynki að þeir, sem stóðu að óeirðunum í Lhasa og víðar, hefðu verið unglingar eða ungt fólk og harmaði hann að beitt skyldi hafa verið ofbeldi. Dalai Lama hefur sjálfur sagt að ofbeldi í Tíbet jafngildi sjálfsmori.

Niðurstaða mín er sú, að ekki sé hægt að halda Tíbetmálinu einangruðu og Kínverjar verði að breyta um stefnu í málefnum trúarhópa þar og annars staðar. Jafnframt finnst mér skynsamlegt að reynt verði að á samkomulagi um starfsemi hópanna innan vébanda laga og réttar með svipuðum hætti og gerst hefur á milli kristinna manna, múslima og kínverskra stjórnvalda. Þar eru motmælendur í einni kirkjudeild og kaþólskir í annarri. Hinir síðarnefndu heyra ekki undir páfann í róm enda eðlilegt með hliðsjón af því hvernig páfinn brást við kínverskum stjórnvöldum á sínum tíma.

Hið sama gildir um Dalai Lama. Það embætti hlýtur að þróast eins og flest trúarleg embætti á vorum dögum.

Tíbetska þjóðin er ekki safngripur fremur en við. Íslendingar eru löngu hættir að kveða rímur að marki og bera út börn. Hið sama á við um tíbeta. Ýmis illvirki, sem áður tilheyrðu hjátrú og hégiljum, hafa nú verið kveðin niður og bönnuð.

Þáttur um þögnina og nýtt útvarpsleikrit, Besti vinur hundsins

Áðan hlustaði ég á afbragðs útvarpsþátt um þögnina, sem Guðni Tómasson gerði um sýningu sem staðið hefur í Listasafni Reykjavíkur. Varpaði Guðni ljósi á margs konar samhengi þagnar og hljóðs. Þátturinn var prýðilega vel gerður og hélt óskiptri athygli minni.

Þá hlýddi ég á Útvarpsleikhúsið flytja fyrsta þátt þríleiksins Besti vinur Hundsins eftir Bjarna Jónsson og nefndist hann lykillinn. Hljóðritunin var mjög góð og yfirleitt býsna sannfærandi. Hið sama á við um persónusköpunina.

Bjarni er þaulreyndur höfundur útvarpsleikrita og leikgerða og hefur nýlega verið tilnefndur til norrænu leiklistarverðalunanna, að vísu fyrir leikritið Óhappið sem hefur greinilega fallið dómnefdinni betur í geð en mér. Hann er hugmyndaríkur og fái hann verðlauninn verður Bjarni vel að þeim kominn.

Eitt af því sem mér þótti fara úrskeiðis í hljóðrituninni voru atriðin sem gerast í bílum. Þar var bílstjóri ævinlega í hægri rás en farþeginn til vinstri. Það er eins og hlustandinn horfi inn í bílinn að framan en sé ekki staddur inni í hljóðmyndinni. Þetta truflar migdálítið og finnst mér eins og ég sé í bíl sem ætlaður er fyrir vinstri umferð. Í slíkum bílum hef ég ekki setið lengi í öðrum löndum en Bretlandi.

Mér finnst Bjarni Jónsson yfirleitt skrifa fremur lipurlegan texta. Ég harma þó virðingarleysi hans fyrir viðtengingarhættinum. Vonandi bætir þetta góða leikskáld úr þessu. Þótt kunnátta almennings í notkun viðtengingarháttarins fari þverrandi er ástæðulaust fyrir leikskáld að láta undan síga.

Ég hlakka til næstu þátta þríleiks Bjarna.

Melatonin / Circadin / hvers lags vitleysa!

Síðastliðið haust kom á markaðinn í Evrópusambandslöndum lyfið Circadin sem í raun er lítið annan en hormónið Melatonin sem hefur verið þekt um margra áratugaskeið. Ég bendi m.a. á umfjöllun um þetta lyf í Morgunblaðinu síðastliðið sumar.

Rannsóknir hafa sýnt svo að ekki verður um villst að melatonin hjálpar ýmsum til að festa svefn og gæði svefnsins aukast. Á þetta einkum við um blint fólk og reyndar fleir samkvæmt upplýsingum sem Jóhann Axelsson, próffersor, hefur veitt mér. Telur Jóhann reyndar að hægt væri að auka lífsgæði fólks á norðlægum slóðum stórkostlega ef hormón þetta yrði viðurkennt sem fæðubótarefni.

Um miðjan 10. áratug síðustu aldar var svo komið fyrir mér að ég var farinn að missa úr vinnudaga vegna svefnleysis. Þá var mér bent á melatonin og ráðlagt að hafa samband við Helga Kristbjarnarson. Fór ég síðan í meðferð hjá honum.

Þar sem melatonín var mjög dýrt hér á landi fékk ég litla skammta. En í ljós kom að ég gat vart án þess verið. Annars sótti allt í sama horf. Þegar við hjónin fórum á reiðhjóli austur á Stöðvarfjörð sumarið 1996 vorum við Helgi sammála um að égþyrfti ekki á melatónín að halda. En raunin varð önnur. Ég þjáðist af miklu sefnleysi í ferðinni þrátt fyrir talsverða þreytu.

Fangaráðið hefur verið að biðja vini og vandamenn að halda á okkrum glösum af melatonin þegar þeir koma frá Bandaríkjunum en þar er þetta selt sem hvert annað fæðubótarefni í stórmörkuðum og lyfjaverslunum. Kostar þar glas með 120 töflum sem svarar rúmum 500 kr íslenskum.

Í dag hringdi ég til heimilislæknis og bað um circadin því að allar birgðir mínar af melatonin voru þrotnar. Fékk ég ávísun á 21 töflu, en það er ráðlagður skammtur enda segir í leiðbeiningum með lyfinu að ekki sé ráðlegt að taka það í lengri tíma. Þessi 21 tafla kostar tæpar 3.000 kr.

Hvers konar vitleysa er þetta eiginlega? Geta lyfjafyrirtækin okrað svona heiftarlega á þessu einungis með því að setja af stað rannsókn sem staðfestir það sem þegar er vitað?

Læknirinn sagðist ekki vita hvort ég fái eitthvað af þessu endurgreitt en bað mig í öllum bænum að halda áfram að útvega mér melatónin frá Bandaríkjunum.

Samkvæmt þessu kostar hver tafla um 142 kr. Taki ég 365 töflur á ári er dæmið auðreiknað. 51.830 kr!

Hvaða lífeyrisþegi hefur efni á slíku? Á ég kannski að fara að berjast fyrir því að Ísland gangi í Bandaríkin? Ef ég hugsa eingöngu um ofurþrönga eiginhagsmuni væri það e.t.v. skárra en EES-samningurinn.

Sennilega er best að halda áfram að þjóna alþýðunni eins og Mao formaður benti á og taka upp baráttu fyrir lækkandi verði circadins og reyna um leið að hnekkja ofurvaldi lyfjafyrirtækjanna.