Skerflóðs-Móri eyðilagði þyrlu landhelgisgæslunnar í Straumsvík í fyrra

Eins og alþjóð veit fórumvið Elín austur í Biskupstungur um helgina og sóttum heim Skálholtsstað. Hlýddum við þar tvennum tónleikum.

Á milli tónleikanna fengum við okkur kræsingar í skólanum. Fyrst skal þar nefna tertu kryddaða með kanel að hætti eldameistara Brynjólfs Sveinssonar, biskups, en sú terta þykir okkur hið mesta lostæti. Þá má nefna lummur, rúgbrauð með kæfu, kleinur o.fl. sem allt var bakað að fornum sið.

Einn sannfróðasti Sunnlendingur og þingmaður, sem ég þekki, Bjarni Harðarson, lét svo lítið að setjast hjá okkur og tókum við tal saman. Rifjaði ég upp þegar Stefán í Skuld, afi minn, varð fyrir því að flytja Skerflóðs-Móra út í Vestmannaeyjar með vélbátnum Mugg. Það mun sennilega hafa verið árið 1938. Hann sá hvar strákur með hattkúf á höfði kom steðjandi niður bryggjuna og sneri bátnum við til þess að hleypa honum með. Um leið og strákur kom um borð hvarf hann sjónum afa míns. Síðar heyrðu menn hann selja upp.

Móri undi ekki lengi í Eyjum, tókst þó að gera kýr nokkrar óðar og sneri síðan til lands.

Móri hefur síðan haft í frammi hrekki en engan drepið. Hann hefur fælt hesta undan mönnum, bilað fyrir þeim bifreiðar og framið aðrar brellur sem ekki er orð á gerandi.

Bjarni sagði mér frá hrekk nokkrum sem þykir sýnu verstur og framinn var í fyrra.

Stokkseyrarhátíð var haldihn í fyrra og þangað var fengin ein af þyrlum landhelgisgæslunnar. Sýndi áhöfnin björgun úr sjó og tókst hún giftusamlega.

Eftir að sýningu lauk settist þyrlan á bryggjuna og út stigu fjórir borðalagðir menn. Spjölluðu þeir við áhorfendur.

Að því búnu stigu þeir um borð. Sáu þá fjölmargir að þeir voru ekki fjórir heldur fimm!

Skömmu síðar missti þyrlan afl þegar hún var við æfingar yfir Straumsvík, hlúnkaðist í sjóinn, hélst þar á réttum kili um stund og hvolfdi síðan.

Bjarni Harðarson fullyrti að sannorðir Sunnlendingar, sem urðu vitni að sýningunni á Stokkseyrarhátíðinni í fyrra, staðhæfðu að þarna hefði Skerflóðs-Móri verið á ferð.

Mér hefur verið ráðið frá því að skrifa formanni flugslysanefndar og vekja athygli á þessum þætti málsins. En sökum þess að fleira er í umhverfi okkar en margir skynja tel ég rétt að hafa orð á þessu á bloggsíðunni ef vera kynni að þáttur Móra varpaði einhverju ljósi á það hvers vegna flotholt þyrlunnar gaf sig, þótt ekki væri annað.

Bjarni Harðarson segir að svo mörg og sannorð vitni hafi verið að því er Móri fór um borð að engum vandkvæðum verði undirorpið að fá þessa sögu staðfesta.

Vegna þess hvernig þessu máli er varið tel ég rétt að skrá frásögn þessa í flokkinn Stjórnmál og samfélag enda verður að segja sem er að Móri garmurinn getur verið hálfgert vandræðakvikindi.

Af einhverjum ástæðum sá hann ástæðu til að bekkjast við undirritaðan í vinnunni í gær með því að fikta í tölvunni. Í dag held ég að hann hafi ráðist á tölvu nágranna míns sem tók uppp á því að vinna sjálfstætt (tölvan, ekki nágranninn).

Hafið því gát á ykkur þegar Móri garmurinn er annars vegar en hafið jafnframt gaman af honum. Þá verður skaðinn einna minnstur.

Safnadagurinn, Björn Bjarnason og Evrópumálin

Í dag fórum við hjónin á safnarölt með Hring og Birgi litla Þór. Ekki þurfti að hafa áhyggjur af áhuga unglingsins en hitt kom okkur á óvart hvað sá stutti, aðeins rúmlega þriggja ára gamall, naut þess að skoða það sem fyrir augun bar.

Við hófum yfirreiðina í Byggðasafni Hafnarfjarðar og skoðuðum það í krók og kring. Nokkuð þótti okkur skorta á að hlutir væru skilmerkilega merktir.

Meginhluti byggðasafnsins í Hafnarfirði er varðveittur í gömlu pakkhúsi á þremur hæðum. Varð mér hugsað til þess siðar Íslendinga að koma slíkum sýningum ævinlega fyrir í jafnóaðgengilegu húsnæði og þetta hús er. Ekki veit ég til þess að gerð hafi verið nein tilraun til þess að bæta úr aðgengi í þessu húsi. Hús eru eins og skip. Þau breytast með breyttum tíðaranda og eitt af því sem ætti að vera sjálfsagt er að bæta aðgengi hreyfihamlaðra að því húsnæði sem notað er undir slíka starfsemi.

Sunnan úr Hafnarfirði stormuðum við norður í Reykjavík eða inneftir eins og sumir orða það. Námum við staðar á Sjóminjasafninu þar sem Sigrún Magnúsdóttir, framsóknarkona, ræður ríkjum. Við afgreiðslu sat maður hennar, Páll Pétursson, fyrrum félagsmálaráðherra, og heilsuðumst við. Þetta sjóminjasafn er um margt vel heppnað og þar hefur verið gerð nokkur tilraun til þess að gera vissa hluti þess aðgengilega hreyfihömluðu fólki. Sumt af því hefði mátt hugsa betur og hefur e.t.v. verið gert. Páll sagði mér að fyrstu hugmyndir um sjóminjasafn í Reykjavík væru 100 ára gamlar. Íslendingar höfðu aldrei á því rænu að varðveita eitthvað sem markvert væri og gæti orðið grundvöllur ríkisrekins sjóminjasafns. Allir muna hvernig fór fyrir bátaflota þjóðminjasafnsins sem brann suður í Kópavogi fyrir nokkrum árum. Það er eitt af vorum vondu menningarslysum.

Það er til dæmis merkilegt að enginn kútter skuli lengur vera til, sjófær hér á landi, enginn gufutogari eða nýsköpunartogari og lítið af íslenskri skipasmíði. Þó verður að geta þess sem vel er, en Ísfirðingar og Siglfirðingar hafa verið þar til einnar mestrar fyrirmyndar. Þá á Þorvaldur Skaftason heiður skilinn fyrir að hafa bjargað Húna II frá glötun. Vestmannaeyingar eiga ekkert sjóminjasafn og fátt sem minnir á hina glæstu skipasmíða- og útgerðarsögu byggðalagsins.

Við héldum um borð í Óðin, en þangað hef ég ekki komið í 47 ár, minnir að ég hafi einhvern tíma farið með Magga vini mínum í Skuld þangað á árum áður. Eða var það kannski Þór árið 1959? Um borð í Óðni hittum við Ólaf Sigurðsson, skipherra, en hann fór með Eiríki Kristóferssyni að sækja skipið til Danmerkur árið 1960. Var Ólafur þar til sýnis í embættisskrúða sínum og skiptumst við á vinsamlegum athugasemdum eins og við erum vanir þegar við hittumst.

Óðinn er gott dæmi um það sem hægt er að gera til þess að varðveita gamlar minjar ef vilji er fyrir hendi. Vonandi fær hann að fljóta sem lengst við hafnarbakkann í Reykjavík og minna ókomnar kynslóðir á þá baráttu sem heyja varð til þess að ná þeim árangri sem löngu er kunnur orðinn.

Eftir að heim kom las ég á mbl.is frétt um hugleiðingar Björns Bjarnasonar um að kanna hvort hægt væri að taka upp myntsamband við Evrópubandalagið. Fór ég inn á heimasíðu Björns til þess að lesa það sem hann hafði skrifað í dag. Ég lít öðru hverju inn á síðuna því að oft er bæði fróðlegt og skemmtilegt að lesa það sem Björn hefur að segja. Hann setur mál sitt fram með afar hnitmiðuðum hætti enda gamall blaðamaður og veit hvernig á að fjalla um málefnin.

Tvennt vakti athygli mína í skrifum Björns í dag: tilvitnun hans í fréttamenn sem greinilega létu skoðanir sínar á ljós á tilteknum mótmælaaðgerðum. Þvi miður er þetta slæmur siður sem margir blaða- og fréttamenn hafa tileinkað sér að geta ekki fjallað með huglægum hætti um málefni. Björn gætti þess hins vegar að leggja ekki dóm á þessi vinnubrögð.

Hitt voru vangaveltur hans um myntsamband okkar við Evrópubandalagið. Ég hélt í einfeldni minni að yfirvöld í Brussel hefðu endanlega blásið þessar hugmyndir af fyrir nokkrum mánuðum, enda verður að segja að umfjöllun áhugamanna um Evruna voru næsta einfeldingslegar í ljósi þess að ströng skilyrði eru sett fyrir upptöku Evrunnar og þar á meðal aðild að Evrópusambandinu. En Björn kemur þarna með ákveðið sjónarhorn sem vert er að skoða fremur en aðild að Evrópusambandinu.

Fyrir skömmu birtist í Morgunblaðinu úttekt á aðstöðu Íra innan Evrópusambandsins, en þeim hefur hækkandi gengi Evrunnar skapað ákveðið vandamál. Það er hin hliðin á því sem við Íslendingar höfum fengið að kynnast um þessar mundir.

Þess vegna er raunalegt til þess að hugsa að hagsmunasamtök hér á landi skuli ekki bindast samtökum um að efna til umræðu um þá kosti sem fyrir hendi eru í gjaldeyrismálum okkar. Ef til vill bera stjórnvöld nú gæfu til þess að koma þessum hugleiðingum í réttan farveg landi og lýð til heilla. Hæðið er að bankarnir geri það.

Missa brevis eftir Svein Lúðvík Björnsson - ný perla íslenskra tónbókmennta

Í dag brugðum við Elín okkur austur að Skálholti á sumartónleika. Þar frumflutti Hljómeyki Missa Brevis f. blandaðan kór, víólu og selló eftir Svein Lúðvík Björnsson, tónskáld. Magnús Ragnarsson stjórnaði. Á hljóðfæri léku Þóra Margrét Sveinsdóttir á víólu og Sigurður Halldórsson selló.

Auk messunnar flutti ISHUM-kvartettinn Ego is emptiness (1996), Og í augum blik minninga f. strengjakvartett (2007), Egophonia I fyrir selló og tónband (2002), einnig eftir Svein.

Tónlist Sveins Björnssonar er áhrifamikil og andrík.

Á seinni tónleikunum flutti kvartettinn verk eftir Boccherini, Mozart og Giovanni Solloma. Verk hins síðastnefnda var snilldarvel flutt og ofurskemmtilegt.

Auk tónleikanna áttum við samræður við ýmsa merkismenn og konur á staðnum, þar á meðal Bjarna Harðarson, þingmann Sunnlendinga. Básúnaði hann það um allt að hann hefði munstrað mig í Framsóknarflokkinn. Taldi ég hætti við að gíróseðlar yrðu endursendir ef þeir bærust. Ætli ekki yrði dýr Hafliði allur ef ég gengi í flokkinn?

Ýmislegt bar fleira á góma sem ég rita um á öðrum vettvangi enda er það svo fréttnæmt að ég verð að fá frekari staðfestingu á sögunni áður en hún flakkar. Fylgist því með Mogganum á næstunni og reynið að átta ykkur á því hvar og hvenær fréttin birtist.

Landskunnur hagyrðingur fallinn frá

Í Morgunblaðinu í dag eru birtar minningargreinar um Jóhannes Halldór Benjamínsson frá Hallkelsstöðum í Borgarfirði.

Jóhannes var einn snjallasti hagyrðingur landsins og hraðkvæður svo að af bar. Hann var einn þeirra manna er settu sterkan svip á tilveruna, hógvær maður og lítillátur og svaraði gjarnan spurningu með vísu.

Þegar ég var yngri en nú stofnuðum við kunningjarnir fyrirtæki sem átti að eiga viðskipti við Kína. Rákum við það í smáum stíl fram að árin8 1980, en þá lagði það upp laupana. Ekki verða ástæðður þess raktar hér, en fyrirtækið fékk ekki það liðsinni sem það hefði átt skilið. Bankastjórar 8. áratugarins höfðu lítinn skilning á að Kína væri upprennandi efnahagsstórveldi.

Við félagarnir fluttum m.a. til landsins harmonikur frá Kína af tegundinni Parrot (páfagaukur). Jóhannes keypti eina þeirra árið 1974 og notaði hana áratugum saman þegar hann lék jólasvein á Lækjartorgi og víðar.

Ýmsar hnyttnar vísur eru eftir Jóhannes. Yngri tvíburabróðir minn trúlofaði sig í tvígang um miðjan 8. áratuginn og þótti Jóhannesi hann gerast óþarflega fjölþreifinn til kvenna. Hann orti þessa vísu:

Fjári er hann fjörugur,

fljóðin við hann sýsla.

Það er árviss atburður

opinberun Gísla.

Við Jóhannes áttum um nokkurt skeið samleið innan Kvæðamannafélagsins Iðunnar og ævinlega var skemmtilegt að hitta hann.

Nú hefur góður drengur kvatt.

Þyrluglaðir góððborgarar urðu ekki hungurmorða

Þegar fjórmálabólan myndaðist fyrir nokkrum árum fór þeim Íslenndingum fjölgandi sem höfðu meira á milli handanna en áður hafði þekkst. Bárust þeir og meira á en tíðkast hafði um árabil. Í stað þess að auðmenn á söguöld áttu knerri eiga nú nokkrir Íslendingar þyrlur og einkaþotur.

Lítið hefur farið fyrir umræðunni um þessa auðumenn að undanförnu. Þó hafa heyrst raddir sem vorkenna þeim sem hafa misst mikinn hluta auðs síns vegna óvarlegra fjárfestinga.

Greinilegt er þó að ekki eiga þeir allir bágt, svo að vitnað sé í orð fyrrum utanríkisráðherra sem féllu í umræðum um velferðarmál seint á síðustu öld.

Í Skessuhorni er skýrt frá nokkrum jakkafatamönnum sem skruppu úr veiði í þyrlu til þess að kaupa sér eina með öllu í Baulu í Borgarfirði. Þessir ágætu menn hafa væntanlega hvorki áhyggjur af mengun né sparnaði.

Þessir menn leggja sjálfsagt lítið af mörkum til þess að lagfæra efnahagsástandið.

Frétt Skessuhorns minnir óþægilega á söguna um Andreotti, sem var lengi forsætisráðherra Ítala á síðustu öld og gegndi margvíslegum trúnaðarstörfum, enda var hann þingmaður um áratugaskeið.

Eitt sinn varð hann bensínlaus skammt fyrir utan Rómaborg en komst þó á næstu bensínstöð. Bað hann afgreiðslumanninn að fylla á bílinn hjá sér.

Þegar Andreotti ætlaði að borga bensínið komst hann að því að hann hefði gleymt veskinu sínu heima.

Hann bað afgreiðslumanninn að lána sér fyrir bensíninu. Sá brást við hinn reiðasti og sagði að alltaf væru einhverjir að biðja sig um lán en kæmu síðan aldrei aftur.

"Já, en þú veist hver ég er," svaraði Andreotti.

Afgreiðslumaðurinn sagðist aldrei hafa séð hann áður.

Andreotti sagðist hafa verið í stjórnmálum í 30 ár og hann hlyti að vita deili á sér.

Afgreiðslumaðurinn sagði þá frá því að daginn áður hefði komið til sín ballerína og dansað fyrir sig atriði úr Svanavatninu og þar áður hefði komið knattspyrnukappi sem sparkaði listilega bolta. "Og hvað getur þú gert?"

Andreotti hugsaði sig um og sagðist ekkert kunna.

"Allt í lagi," svaraði afgreiðslumaðurinn. "Ég trúi þér."

Jakkafataklæddu Íslendingarnir gleymdu líka veskjunum heima en eigandi Baulu hafði séð þá áður. Hann sá því aumur á þeim og lánaði þeim fyrir pylsunum.

Vinafélag hælisleitenda?

Í gær fjallaði spegill ríkisútvarpsins um hælisleitendur á Íslandi. Sumum þeirra hefur verið haldið í aðgerðarleysi suður í Keflavík allt að þremur árum.

Þeir Íslendingar sem hafa reynt langvarandi atvinnuleysi á eigin skinni vita hvað aðgerðarleysi er. Þetta vita einnig fjölskyldur þeirra og vinir, ef þeir hafa þá ekki heltst úr lestinni vegna aðstæðna hinna atvinnulausu.

Flestir atvinnulausir Íslendingar eiga ýmissa kosta völ til þess að fá tímann til að líða. Það eiga ekki hælisleitendur sem eiga fárra kosta völ til þess að skapa sér einhverja afþreyingu eða fá atorku sinni og sköpunargleði útrás.

Er Íslendingum sæmandi að fara svona með fólk sem leitar hingað í nauð?

Hvers vegna velta íslenskir mannréttindafrömuðir og friðarsinnar ekki þessu fyrir sér og stofna t.d. vinafélag hælisleitenda?

Þrjátíu og fimm danir dóu úr salmonellumengun

Í morgun skýrði fréttastofa ríkisútvarpsins frá því að 35 Danir hefðu látist úr salmonellusýkingu á síðasta ári og mikill hluti hænsna- og svínakjöts, sem Danir flytja inn frá Evrópu, væri sýktur. Kjötið er ódýrara en danskt kjöt en aðstæður í sláturhúsum verri.

Þetta leiðir hugann að þeim áhyggjum sem forystumenn íslenskra bænda hafa haft af áætlunum um frjálsari innflutning afurða hingað til lands.

Hvernig ætla yfirvöld að tryggja hagsmuni neytenda hér á landi? Hvort vegur þyngra ódýrara eða sýkt kjöt?

Hvað eru mannréttindi

Íslendingar sækjast eftir sæti í örryggisráði Sameinuðu þjóðanna og´meðal þess sem þeir ætla að stefna að er aukin áhersla á hvers kyns mannréttindi.

Íslendingar hafa verið iðnir við kolann að segja öðrum þjóðum hvernig þær eigi aðhaga málum og þykir það ýmsum vel.

Þeir hafa hins vegar verið iðnir við kolann við að brjóta á fólki sem getur vart eða ekki borið hönd fyrir höfuð sér.

Á föstudaginn var birtist á mbl.is svar útlendingastofnunar vegna máls Pauls Ramsesar, eiginkonu hans og barns. Þótt vafalítið hafi verið farið að ströngustu reglum og kröfum var þó undantekningartilvikum ekki beitt og það leit út sem ekki væri til neitt sem kallast norrænt samstarf.

Þá kom fram í fjölmiðlum að Björn Bjarnason hygðist ekki tjá sig um málið til þess að gera sig ekki vanhæfan.

Íslendingar eru að verða að athlægi. Þeir skammast sín fyrir að drepa hvítabirni af slysni eða ásetningi þrátt fyrir hættuna sem af þeim stafar og láta gauragang svonefndra hugsjónarmanna, sem fæstir hafa komið nærri hvítabjörnum, skjóta sér skelk í bringu.

Þeir skammast sín hins vegar ekki fyrir að fremja níðingsverk á fjölskyldu frá Kenía vegna þess að hugsanlega hafi einhver smáatriði ef til vill verið brotin.

Íslendingur, hver er náungi þinn?

Hvernig væri fyrir okkur komið hefðum við meinað öllum, sem hingað leituðu, landvistar? Hvernig væri íslensk menning á vegi stödd, atvinnivegir og þjóðarbúskapur?

Svari hver sem getur.

Skrýtin hönnun

Við hjónin fórum og skoðuðum hús í dag á höfuðborgarsvæðinu, en við höfum auglýst íbúð okkar til sölu. Okkur langar að flytjast nær fjölskyldunni og hyggjumst því reyna að færa okkur til suðurs.

Húsið sem við skoðuðum í dag var að mörgu leyti skemmtilegt. Sá galli var þó á gjöf Njarðar að miðhluti hæðarinnar var hækkaður upp um 20 cm eða þarum bil. Stofan var lægri og einnig var skot meðfram pallinum sem gerði það að verkum að húsrýmið nýttist illa. Þá skapar þessi pallur stórhættu fyrir sjónskert fólk.

Skyldmenni fyrri eiganda stundaði nám í arkitektúr þegar húsið var í smíðum og fékk að spreyta sig með snilligáfu sinni. Ég held a því miður hafi neminn fremur spillt húsnæðinu en bætt það.

Við hugsum okkur sjálfsagt vandlega um áður en við bjóðum í húsið.

Eyjastund í Seljakirkju

Við hjónin hittum gamlan nágranna minn, Grétar Guðmundsson Kristjánssonar, í sundi í dag, en Grétar átti heima á Faxastígnum í Vestmannaeyjum fram til 1962. Hann benti okkur á þakkarstund í Seljakirkju, en þar ætluðu Vestmannaeyingar á höfuðborgarsvæðinu að koma saman og þakka giftusamleg goslok fyrir 35 árum. Grétar er í sönghópi ÁTVR (Átthagafélags Vestmannaeyinga á Reykjavíkursvæðinu).

Við hjónin fórum þangað í kvöld. Á dagskrá voru lög eftir Oddgeir Kristjánsson og sálmar. Hlakkaði ég til að heyra fallegar kór- og orgelútsetningar laga Oddgeirs og vissi að þá yrði lagið "Ég veit þú kemur" ef til vill sungið á réttan hátt.

Þegar messan hófst reyndist tónlistarflutningurinn í höndum Þorvalds Halldórssonar. Hann bjó í eyjum um 10 ára skeið og er giftur eyjapæju eins og hann orðar það. Þau hjónin eru heittrúuð og hann fremur tónlistina af miklum innileik.

Þorvaldur hefur komið sér upp óþarflega miklu einkamessusniði og þekktu kirkjugestir ekki þau lög sem hann söng við messusvör o.fl. En í heildina var þetta notaleg stund.

Ég varð þó að gæta þess að hrista ekki höfuðið þegar "Ég veit þú kemur" var sungið. Það var nú meira leiðindaskemmdarverkið sem framið var á því fyrir 40 árum.