Óskir uppfylltar

Birgir Þór hefur gist hjá okkur undanfarnar nætur. Er það í fyrsta sinn sem hann er svo lengi hjá okkur.

Hann velti fyrir sér við foreldra sína hvað hann gæti nú gert með ömmu. Úr varð að þau Elín amma bjuggu til dagatal. Fjöldi daga og nótta var merktur inn á dagatalið og hvað gera skyldi.

Í gær var strætódagur og tókst að uppfylla þá ósk. Í dag var hjólreiðadagur. Þegar barnastóllinn hafði verið settur á Orminn í morgun fór að hellirigna. Féllst snáðinn á að fresta brottför.

Snáðinn vakti athygli ömmu sinnar á því um tvöðleytið að nú væri hætt að rigna og var því búist til ferðar. Var hjólað út að Bakkatjörn og fuglunum gefið brauð. Þá var haldið sem leið lá þvert yfir nesið, meðfram Norðurströndinni og heim. Stynningskaldi var á og fannst snáðanum kalt að sitja í stólnum. Kvartaði hann við okkur undan vindhviðunum.

Heim komumst við heilu og höldnu og ekki mjög vot. Tekist hafði að uppfylla allar óskirnar.

Kristján og Jóhanna, flýtið ykkur hægt!

Á fyrstu árum þessarar aldar reyndu stjórnvöld að þvinga fram flutning málefna fatlaðra til sveitarfélaganna. Vegna andstöðu Öryrkjabandalags Íslands hvarf Páll Pétursson frá því góðu heilli.

Einn af embættismönnum félagsmálaráðuneytisins hefur dreymt um tilfærslu málaflokksins og svo er um fleiri. En það er ekki hið sama að flytja málefni fatlaðra til sveitarfélaganna og grunnskólana. Að ýmsu þarf að hyggja og sumt er þannig vaxið að í okkar litla samfélagi er vafasamt að sveitarfélögin séu í stakk búin til þess að axla þá ábyrgð sem því fylgir. Þá verður vandséð hvernig á að veita heildstæða þjónustu og hafa heildarsýn yfir málaflokkinn.

Þegar fyrst var farið að ræða um flutning grunnskólans til sveitarfélaganna var Öryrkjabandalagið beðið um greinargerð. Var þar fjallað ítarlega um þær hættur sem gætu skapast af slíkum flutningi. Man ég ekki betur en þáverandi formaður Þroskahjálpar, Ásta Þorsteinsdóttir, væri með í að semja þessa greinargerð. Því miður verður að segja sem er að ýmsir hópar fatlaðra hafa farið verr út úr þeim flutningi en nokkurn mann grunaði. Þá hófst togstreitan um hver ætti að borga hvað og fötluð börn urðu víða hálfgerðar hornrekur í skólunum. Á fáum stöðum tókst sæmilega til. Reykjavík stendur sig til að mynda að engu leyti eða varla betur en illa í sumum atriðum og grípa varð til þess úrræðis að stofna sérstaka þekkingarmiðstöð um málefni blindra meðal annars vegna þess að Reykjavíkurborg sinnti þar ekki skyldum sínum. Það var að vísu heillaskref að hefja undirbúning þekkingarmiðstöðvarinnar og hefði þurft að vera komið á fyrir löngu. En tilflutningur skólans tafði fyrir því og hefur m.a. valdið því að fólk hefur flúið af landi á brott til þess að koma blindum börnum sínum í skóla.

Þá er einboðið að málefni Heyrnar- og talmeinastöðvar og Sjónstöðvar hljóti að verða á hendi ríkisins, en Sjónstöðin verður væntanlega hluti af nýju þekkingarmiðstöðinni. En sagan er þó ekki öll sögð.

Hvernig á að taka á hjálpartækjamálum fatlaðra og hver á að eiga tækin? Eiga sveitarfélögin að greiða fyrir þau eða hið opinbera? Nú er staðan sú að sveitarfélögin greiða fyrir hjálpartæki fatlaðra barna í skólum og deilur hafa sprottið eða álitamál um það hvort börnin geti flutt þau með sér á milli sveitarfélaga. Verður sett vistarband á fatlað fólk svo að það geti ekki flutt á milli sveitarfélaga með hjálpartækin sín?

Ég heyrði það iðulega hjá forystumönnum samtaka fatlaðra að þeim þótti hafa verið farið offari í flutningi málaflokksins á Norðurlöndum. Dæmi þekki ég bæði frá Svíþjóð, Finnlandi, Danmörku og Noregi þar sem fólk hefur hrakist á milli sveitarfélaga í leit að heppilegri þjónustu.

Íslendingar virðast eina ferðina enn ætla að elta frændur sína á Norðurlöndum löngu eftir að menn hafa áttað sig á ókostum flutninganna.

Áður en hægt verður að flytja málaflokkinn verður að gerbreyta lögum og viðhorfum þannig að jafn réttur verði tryggður. Og vel á minnst: Hvað varð um aðgengisvinnuna sem átti að tryggja fötluðu fólki jafnan aðgang að þjóðfélaginu? Dagaði hana hreinlega uppi?

Hvað segir Öryrkjabandalag Íslands?

Nýr veruleiki sveitarfélaga

Menningarnótt í Reykjavík og Liljan, tónlistarverðlaun þjóðkirkjunnar

Nú stendur yfir menningarnótt í Reykjavík. Sólin ruglaðist í ríminu því að hún hélt að það væri dagur en ekki nótt og lét ekki sjá sig.

Við hjónin héldum á Óðinstorg og vorum viðstödd ávarp nýja borgarstjórans sem boðaði frið og óvænt bandalög um hvers kyns hluti enda voru fyrrverandi borgarstjórar nærri.

Þá flutti Þórarinn Eldjárn, skáld, kvæði sitt um menningarnótt þar sem hann henti gaman að nafninu. Næturnar væru nafnlausar en dagarnir ekki. Hvers vegna ætli menn ríghaldi í þetta heimskulega nafn? Ég veit ekki betur en menningarnóttin hafi byrjað þegar löngu fyrir hádegi.

Við leituðum að leiktækjum handa Birgi litla Þór og fundum róluvöll á Lindargötunni. Þar vorum við í friði og ró og heyrðum vart í nokkru nema regninu.

Þaðan héldum við í Hallgrímskirkju og vorum viðstödd þegar biskup Íslands, herra Karl Sigurbjörnsson, afhenti Liljuna, tónlistarverðlaun þjóðkirkjunnar í fyrsta sinn. Þau hlutu Haukur Guðlaugsson, Marteinn Hunger Friðriksson og Jón Stefánsson. Eru þeim fluttar alúðar hamingjuóskir.

Þessu bloggi fylgir gleðiklappið í kirkjunni þegar ljóst var hverjir hlytu verðlaunin.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Fagnaðarklapp við afhendingu Liljunnar, hljóðritað í Hallgrímskirkju með Nagra Ares-M og Nagra-víðómshljóðnema

Fyrirmyndar heimasíða

Heimasíðu Seltjarnarness hefur nýlega verið breytt.

Heimasíðan hefur löngum verið ein aðgengilegasta síða sveitarfélags á Íslandi. En lengi getur gott batnað. Þær breytingar sem hafa verið gerðar á síðunni eru mjög til bóta og auðvelda alla leit.

Eftir skyndiskoðun er full ástæða til að óska Seltirningum til hamingju með þessa nýju síðu.

Ég hef áður á þessari síðu fjallað um ljósleiðarann sem lagður var um nesið og á að styrkja rafræna stjórnsýslu. Nú vantar ekkert annað en hann verði gerður svo úr garði að allir, þar á meðal undirritaður, geti notfært sér þá þjónustu sem verður senn gerð gagnvirk.

Reykjavík gæti margt lært af Seltirningum, en margt á síðu borgarinnar er afleitt þótt sumt sé harla gott.

Heimasíða menningarnætur

Hver skyldi hafa hannað heimasíðu menningarnætur?

Hún er nú einhver óaðgengilegasta síða sem ég hef lengi skyggnst inn á. Ætti skilið að fá skammarverðlaun allra tíma á Íslandi.

Það virðist útilokað að ferðast um hana með lyklaborðinu og allar aðgengiskröfur þverbrotnar.

Ég vona að höfundurinn gefi sig fram og útskýri hvað hann meinti með þessari hönnun.

Mig undrar að engin samtök fatlaðra hafi látið í sér heyra. Ætli ég verði ekki bráðum að stofna nýtt blindrafélag.

Íslenskur sigur í Beijing

Það var á stundum erfitt að einbeita sér að skriftum í dag. Andrúmsloftið var þrungið spennu og gleði og öðru hverju bárust undrunar- og gleðihrópu um Morgunblaðsbygginguna.

Mér þótti vænt um hvað menn gættu tungu sinnar og töluðu hvorki um að einhverjir lægju í valnum né notuðu niðrandi orðalag um andstæðingana. Í því felst hinn sanni Ólympíu- og íþróttaandi.

Er gamla Rússagrýlan komin á stjá í ríkissjónvarpinu?

Frásögn sjónvarpsins um að 40 ár væru liðin frá innnrásinni í Tékkóslóvakíu var fréttamaninum til skammar nema sjónvarpið gerbreyti orðalagi sínu.

Í fréttinni var talað um Sovétríkin og leppríki þeirra. Af hverju er aldrei talað um Bandaríkjamenn og leppríki þeirra í Írak, Afghanistan og víðar þar sem Bandaríkjamenn hafa troðið öðrum um tær? Hverjir voru leppar hverra þegar hin staðföstu ríki réðust á Írak? Og getur verið að Bandaríkjamenn séu síðan leppar Ísraelsmanna við óhæfuverk þeirra í Palestínu eða ætla þeir að nota Ísraelsríki sem lepp sinn þegar ráðast þarf á Írak?

Getur sjónvarpið þá ekki tekið upp gamla kommúnistaorðfærið og talað um leppa heimsvaldasinna?

Í einfeldni minni hélt ég að menn hefðu lagt af jafnheimskulegar fréttaskýringar og þá sem sjónvarpið bauð landslýð.

Það er gott að vita að það eru ekki bandamenn Íslendinga sem ætla að skemmta sér við loftferðaræfingar í lofthelginni heldur leppar bandarískra heimsvaldasinna. Og áður en ég fer að skrifa eins og versti afturhaldsseggur og ausa úr mér öllum þeim gífuryrðum og ónotum sem menn kunnu á 7. og 8. áratugnum er best að ég hætti. Það er nóg að sjónvarpið verði sér til skammar.

Innrásin í Tjekkóslóvakíu

Sumir atburðir setja svo mark sitt á þá sem heyrðu af þeim að þeir muna hvar þeir voru þegar fréttin birtist.

Þann 20. ágúst 1968 fórum við Gísli með móður okkar frá Vestmannaeyjum í hringferð með Esju gömlu. Austan bræla var og þungbúið. Skipið steypti stömpum og urðum við öll sjóveik.

Morguninn eftir, þegar skipið sigldi inn á Stöðvarfjörð, skreiddumst við upp í matsal að fá okkur morgunverð. Innrásin í Tékkóslóvakíu var fyrsta frétt Ríkisútvarpsins.

Í landsprófi spjölluðum við talsvert um það sem átti sér stað þar eystra um veturinn og fylgdumst spennt með umbótatilraununum á meðan vorið í Prag gekk í garð. Þær voru kæfðar og vonbrigðin urðu mikil.

Þarna sýndu Sovétríkin grímulausa hörku og miskunnarleysi eins og flest stórveldi gera gagnvart smáum nágrönnum og leppríkjum. Allir mótmæltu, jafnt vinstri sem hægrimenn.

Síðar brá svo við að Rússar héldu inn í Afghanistan og frömdu þar mikil hermdarverk. Um svipað leyti tóku Bandaríkjamenn til í sínum bakgarði og réðust inn í snáríki Mið-Ameríku. Því mótmæltu vinstrisinnar en minntust ekki einu orði á framferði rússa í Afghanistan.

Ég lærði eitt af þessu: aldrei skaltu treysta erlendu stórveldi. Ég lærði líka að fæst smáríki komast upp með neinn moreyk.

Þetta skulu Íslendingar vita og muna að stórveldin auðmýkja þá mest sem treysta þeim best.

Um margorðan einkastjórnmálamann

Eys nú auri

óláns maður

einn á bæði borð.

Sér hann eigi

sína bresti.

Falla eitruð orð.

Mannúðarverk á stríðstímum

Í dag voru 66 ár liðin frá því að áhöfn Skaftfellings bjargaði 52 skipbrotsmönnum af þýskum kafbáti sem sökkt var um 170 sjómílur suðaustur af Hornafirði.

Þessi björgun var einstakt afrek og bar vott um mannúð þá sem íslenskir sjómenn sýndu ávallt og hafa sýnt. Ekki skipti máli hverrar þjóðar mennirnir voru. Þeim skyldi bjargað.

Margt var skrýtið við þann atburð, til að mynda það að einn úr áhöfninni skyldi tala íslensku og biðja kokkinn fyrir kveðju til Guðrúnar Gísladóttur á Smiðjustíg 11. Annar vélstjórinn, Jón Hjálmarsson, heyrði orðaskiptin og greindi mér frá þeim árið 1999. Ég fór á fund gömlu konunnar sem hafði þá aldrei fengið kveðjuna og áttaði sig hreint ekki á því hver þetta gæti hafa verið.

Hún sagði mér þó skemmtilega sögu frá árinu 1934 þegar hún fór ásamt vinkonu sinni í skemmtigöngu með tveimur ungum mönnum í skemmtigarði í Leipzig. Hún og annar ungi maðurinn drógust aftur úr.

Hvernig heldurðu, spurði hann, að börnin okkar yrðu, við sem erum svona ljós yfirlitum og hánorræn.

Hún kvaðst hafa neitað að svara spurningunni enda hefðu þau aðeins þekkst í hálftíma. Firrtist þá ungi maðurinn við. Guðrún sagðist ekki hafa haft neinn áhuga á einhvers konar kynbótastarfsemi.