Atvinnuleysi brátt á enda í bili.

Hinn fimmtánda mars síðastliðinn, daginn sem ég átti 20 ára ástarafmæli, tók ég blaðamannapróf hjá Morgunblaðinu. Í raun hefði ég átt að taka slíkt próf um leið og ég útskrifaðist úr hagnýtri fjölmiðlum árið 1998, en þá leyfði tæknin það ekki.

Í gær var mér sagt að ég hefði staðist prófið og áðan var mér boðið starf sem blaðamaður í sumar. Þetta eru mér mikil gleðitíðindi. Vonandi leysum við ýmis tæknimál sem fylgja því að ráða mig til starfa. Það er fátt sem bendir til annars en það verði hægt.

Til heiðurs Elínu Árnadóttur, eiginkonu minni.

Konan mín á afmæli í dag og ég hef verið ástfanginn af henni í 20 ár og 14 daga. Það var einkennileg tilfinning, þegar ástin skall á mér. Ég uppgötvaði allt í einu, þar sem við stóðum og kvöddumst, að ég var orðinn ástfanginn. Þetta hafði auðvitað átt sinn aðdraganda, en þarna á þessari stundu kl. rúmlega 6 síðdegis þann 15. mars 1987 áttaði ég mig á þessu. Þetta var því merkilegra sem ég hafði rætt það við vinkonu mína austur á Stöðvarfirði þremur mánuðum áður að kosturinn við að vera kominn á miðjan fertugs aldur væri m.a. sá að maður gæti ráðið því hvort maður léti eftir sér að verða ástfanginn. Ársfjórðungi síðar vissi ég varla hvað ég hét, hugsaði einungis um Elínu. Þetta var víst svo áberandi að stjórnarmenn Öryrkjabandalagsins tóku eftir breytingunni og sögðu að ég hefði einhvern veginn mildast allur.

Og þessi ást hefur staðið í 20 ár. Hún er ekki eins og í upphafi heldur dýpri og sterkari.

Ég eignaðist ekki eingöngu góða og heiðarlega konu heldur tengdist ég einstakri fjölskyldu. Upp úr krafsinu hef ég m.a. haft tvö, góð barnabörn, góða tengdadóttur og fyrrum sambýlismann (son konu minnar), en ekki síst mína ágætu tengdaforeldra. Í kvöld safnast fjölskyldan saman og neytir góðrar máltíðar.

Fljótlega eftir að við Elín kynntumst tók mig að dreyma að hluta til í litum. Elín talaði um allt sem fyrir augu bar og lýsti því öllu. Þetta fór inn í undirmeðvitundina og eftir 17 ára hlé fór mig að dreyma á ný ýmiss konar litbrigði sem höfðu lítt eða ekki gert vart við sig síðan haustið 1970.

Á þessum degi er mér efst í huga þakklæti fyrir árin okkar saman. Megi þau verða fleiri.

Verður Tónlistarhúsið við Reykjavíkurhöfn ódýrasta samheitalyfið

Mao formaður sagði eitt sinn: "Hugmyndirnar koma frá fjöldanum". Þetta þýðir með öðrum orðum að hugmyndir þróast og hver grípur á lofti það sem honum þykir fýsilegast og jafnvel gáfulegast hverju sinni.

Í þættinum Culture Shock á BBC var greint frá því um daginn að sænsk þingkona hefði lagt fram lagafrumvarp þess efnis að heimilt yrði að gefa út læknaávísanir (reseptir) á menningu. Í könnun, sem nýlega hefur verið birt í Svíþjóð og á að sögn BBC hliðstæður í öðrum löndum, kom í ljós að þeir, sem sækja menningarviðburði eins og sígilda tónlist, leiksýningar, málverkasýningar o.fl., lifa að meðaltali 10 árum lengur en fólk sem ástundar miður holla iðju, eins og sjónvarpsgláp með tilheyrandi neyslu sælgætis og skyndifæðis. Í samtali við þingkonuna kom fram að sænskir læknar gefa út tilvísanir á líkamsræktarstöðvar enda telja þeir að hvers kyns hreyfing og áreynsla sé af hinu góða.

Í viðtalinu kom einnig fram að ómenntað fólk og þeir, sem vinna erfiðisvinnu, hafi ekki tök á að veita sér þann munað að sækja ýmsa menningaratburði og hafi ef til vill ekki lært að njóta sígildrar menningar. Telur hún að menningartilvísanir lækna gætu bætt lífsgæði þessa þjóðfélagshóps.

Mér datt í hug að með því að gefa út tilvísanir á tónleika í nýja tónlistarhúsinu ynnist margt: Fólk fengi meiri lífsfyllingu, rándýr sérheita- og samheitalyf spöruðust, nýting hússins batnaði og menningin efldist. Sem sagt: Er ekki rétt að næsti heilbrigðisráðherra hugaði að þessu og skipaði nefnd til þess að rannsaka áhrif menningar á heilsu fólks? Ef til vill væri rétt að heilbrigðisráðuneytið skipaði einn fulltrúa í stjórn hússins og sjúklingasamtök eins og SÍBS, Geðhjálp og MS-félag Íslands ættu fulltrúa í stjórn væntanlegra hollvinasamtaka þess.

Velkomin, Íslandshreyfing!

Þá er Íslandshreyfingin %u2013 lifandi land komin á koppinn. Að henni stendur hugsjónafólk. Sagt er að hún sé hægra megin við miðju, leggi áherslu á að skattakerfið þjóni þeim sem minnst mega sín og vilji jafnframt auðvelda fyrirtækjarekstur hér á landi. Þetta gladdi mitt miðaldra hjarta.

Það er ekkert sjálfgefið að velferðarmál þurfi að tilheyra vinstri flokkunum. Öflugt velferðarkerfi og hagstætt umhverfi fyrirtækja ætti að geta farið saman ef vilji er fyrir hendi. Þess vegna þykir mér þetta fýsilegur kostur.

Ég varð hins vegar ekki eins glaður að heyra í þeim Hannesi Þ. Sigurðssyni og Gylfa Arnbjörnssyni að ræða endurhæfingu fatlaðra og aukna þátttöku þeirra á vinnumarkaði. Endurhæfing er lykilatriði, sagði Gylfi.

Ég hef áður skrifað um það hér á þessari síðu að hópur vel menntaðs, fatlaðs fólks, gangi hér um atvinnulaus og fái ekki vinnu við sitt hæfi. Þetta fólk þarf ekki á endurhæfingu að halda. Atvinnurekendur vilja það ekki í vinnu og heldur ekki samtök fatlaðra. Það er því miður ljótur blettur á nokkrum samtökum fatlaðra að þau kæra sig ekki um fatlað fólk, a.m.k. ekki til ábyrgðarstarfa og það getur hvergi leitað réttar síns ef á því er brotið. Hvernig er þá hægt að hugsa sér að atvinnurekendur og hið opinbera gangi á undan með góðu fordæmi?

Það er leitt að skrifa svona geðvonskupistil, en því miður er þetta sannleikur og sannleikanum verða sumir sárreiðastir.

Það vantar ákvæði í íslenska löggjöf sem tryggir að ekki sé hægt að hrekja fólk úr vinnu vegna uppdiktaðra ástæðna. Það þarf að styrkja rétt fatlaðra til jafns við konur og jafnvel taka upp ívilnandi lagaákvæði um rétt fatlaðs fólks til atvinnu á almennum markaði á meðan verið er að laga ástandið.

Atvinnuveitendur hafa barist gegn því að ákvæði um bann gegn mismunun, m.a. vegna kynferðis, uppruna og fötlunar, verði tekin upp í íslenska löggjöf. Á meðan þessi afstaða þeirra er enn fyrir hendi og ríkisstjórnin gengur erinda

þeirra trúi ég ekki orðið af því sem þeir segja um þörfina fyrir endurhæfingu.

Ég ítreka það, sem segir í pistli á þessari síðu, að tillögur þær, sem nú liggja fyrir um breytingu á örorkumati o.fl. þurfa alvarlegrar athugunar við og gætu orðið hrein atlaga að kjörum öryrkja.

Kannski að nýi flokkurinn vilji ganga í lið með mér eða ég í lið með honum og breyta þessu.

Tæknin leyfir brátt samband við látna vini og vandamenn!

Ekki veit ég hvort þessi pistill á heima í þessum flokki, en vissulega fjallar hann um samfélagsmál, jafnvel alþjóðastjórnmál.

Breska ríkisútvarpið, BBC, hefur verið mér mikil uppspretta fróðleiks og skemmtunar í fjóra áratugi eða jafnvel lengur. Áður en ég skildi ensku að ráði hlustaði ég gjarnan á útsendingar þess til Mið-Austurlanda og hreifst mjög af þeirri tónlist sem útvarpað var. Skilyrði í Vestmannaeyjum til þess að hlusta á miðbylgju og stuttbylgjur voru ákjósanleg og get ég hiklaust haldið því fram að þessi útvarpshlustun hafi valdið straumhvörfum í lífi mínu. Nú virðist óðum líða að því að stuttbylgjuútsendingar í núverandi mynd heyri brátt sögunni til. Stöðugt fækkar þeim útvarpsstöðvum sem senda út á þessu tíðnisviði.

Í gærkvöld hlustaði ég á athyglisverðan þátt, sem kallast menningaráfall. Var þar rætt um ýmislegt sem snertir himingeiminn og samband við vitsmunaverur á öðrum hnöttum. Þar hélt maður nokkur því fram að innan nokkura áratuga ætti að vera hægt að beita gervigreind tölvu til þess að menn geti haft samband við látna vini og frændur svo fremi sem nægilega margar hljóðritanir af samtölum við hina látnu væru til. Þá væri hægt að beita gervigreindinni til þess að fá ásættanleg svör frá hinum látnu við ýmsum spurningum sem að þeim kynni að verða beint.

Í þessum sama þætti var greint frá starfsemi bandarísks fyrirtækis sem tekur að sér að senda skilaboð frá fólki út í himingeiminn í þeirri von að þeim verði einhvern tíma svarað.

Einn maður skaut þó skökku við og varaði jarðarbúa við að veita of miklar upplýsingar um sig. Hann hélt því fram að þegar að því kæmi að við næðum sambandi við vitsmunaverur á fjarlægum tilvistarsviðum mættum við ekki skerða samningsstöðu okkar með því að láta í té endurgjaldslausar upplýsingar um jarðarkringluna. Slík samskipti hlytu að felast m.a. í því að skiptast á upplýsingum um aðstæður okkar og hinna vitsmunaveranna. Ef einhver árangur ætti að nást í slíkum samningum yrðum við að hafa eitthvað til að láta af hendi í stað þess sem okkur langar að vita.

Ekki þori ég að segja að öll sé vitleysan eins. Þróunin er svo hröð að vitneskjan, sem við bjuggum yfir í gær, verður orðin úrelt á morgun.

Er Framsóknarflokkurinn "þjóðfífl Íslendinga"?

Margt hefur verið rætt og ritað um auðlindafrumvarp Geirs og Jóns, en stjórnarskrárákvæðið hljóðar svo:

"Náttúruauðlindir Íslands skulu vera þjóðareign þó þannig að gætt sé réttinda einstaklinga og lögaðila samkvæmt 72. gr. Ber að nýta þær til hagsbóta þjóðinni, eftir því sem nánar er ákveðið í lögum. Ekki skal þetta þó vera því til fyrirstöðu, að einkaaðilum séu veittar heimildir til afnota eða hagnýtingar á þessum auðlindum samkvæmt lögum."

Ekki er þetta nú mjög stjórnarskrárlega orðað og sérgæslan auðsæ.

Jón Sigurðsson, formaður Framsóknarflokksins, hefur talað um að hér sé um að ræða afturkræfan rétt til nýtingar auðlindanna. Geir segir aftur á móti að þetta þýði óbreytt ástand. Ég þekki lögfræðinga vel að þeir geta átt það til að halda því fram að réttindin eða afnotin séu ekki afturkræf því að hvergi sé talað um óafturkræf réttindi. Það sem ekki standi í lögunum sé ekki hægt að framkvæma. Með slíkum röksemdum hefur embættismönnum ráðuneytanna iðulega tekist að skjóta stjórnvöldum undan ábyrgð ýmissa mála.

Nú hefur því verið haldið fram að með lögum um heimild til framsals fiskveiðikvóta hafi í raun myndast eignarréttur á þeim kvóta sem menn hafa annaðhvort fengið úthlutað eða keypt. Hér skal það dregið í efa enda er kveðið svo að orði í lögunum að þessi auðlind sé sameign þjóðarinnar. Sigurður Líndal og fleiri lögfræðingar hafa haldið því fram að ekkert sé til sem kallist þjóðareign eða sameign þjóðarinnar (vonandi rétt eftir haft). Nú eru slík fyrirbæri þó til. Lengi hafa verið í lögum hér á landi ákvæði um almenninga sem eru annaðhvort þjóðareign eða sameign ákveðinna héraða. Ég man ekki betur en Þingvellir hafi orðið almenningur sem landsmenn áttu allir. Munurinn er hins vegar sá að það hefur enginn fengið úthlutað Þingvöllum til einkanota. Á sama hátt má fullyrða að enn hafi ekki myndast lögverndaður réttur fyrir því að einhverjir einstaklingar eigi fiskinn í sjónum öðrum fremur. Það væru þá helst sjómennirnir, sem veiða fiskinn, sem ættu að hafa nýtingarrétt á honum og gætu leigt hann útgerðinni. Í þess stað hafa menn nú fengið heimild til þess að ráðstafa þessari meintu eign sinni þannig að flutt hefur verið stórfé úr sjávarútvegi í aðrar atvinnugreinar sem deila má um hvort skili hagnaði. Mikill hluti hefur einnig farið til einkaneyslu fárra. En ekkert er talað um afturkræfan rétt í lögunum og því líta menn á kvótann sem sína eign.

Íslendingar hafa gjarnan hneykslast á Rússum og rætt hvernig þeir hafi hremmt gömlu, sovésku fyrirtækin. Ástandið er ekki skárra hér. Hér var auðlindin afhent (ekki gefin) hópi manna sem höfðu öðlast ákveðinn rétt vegna veiðireynslu þriggja síðustu ára. Sá, sem hafði ekki veitt í eitt eða tvö ár áður en þriggja ára tímabilið gekk í garð, sem enginn vissi þá um, fékk ekkert þrátt fyrir að hann hefði gert út árum eða áratugum saman, samanber Jón Ármann Héðinsson sem fékk engan kvóta.

Í Morgunblaðinu í dag birtist skemmtileg og athyglisverð grein eftir Magnús Thoroddsen, hrl., þar sem hann vekur athygli á því hvað frumvarp stjórnarflokkaformannanna er illa samið, enda hefur sérnefnd Alþingis gefist upp á því. Ekki þætti mér ólíklegt þótt Sjálfstæðisflokkurinn hefði lagt sig í líma við að gera þetta ákvæði þannig úr garði að það breytti í raun engu og Jón Sigurðsson hefði fallið í þessa gryfju. En Magnús, sem er klókur lögmaður og fyrrum hæstaréttardómari, leggur til að ákvæðið verði þannig:

"Náttúruauðlindir Íslands, hvort heldur er í lofti, legi eða á láði, skulu vera þjóðareign. Þær ber að nýta til hagsbóta þjóðinni, eftir því, sem nánar er ákveðið í lögum. Heimilt er að veita einkaaðiljum afnota- eða hagnýtingarrétt á þessum auðlindum til ákveðins tíma gegn gjaldi, hvort tveggja ákveðið í lögum. Slík afnotaréttindi geta aldrei skapað eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðilja yfir náttúruauðlindinni."

Magnús kvartar undan því að frumvarp stjórnarflokkaformanna sé ekki sérstaklega vel orðað og varla telst þessi tillaga hans meitluð. En hún hefur þó þann ótvíræða kost að taka af allan vafa um nýtingarréttin sem er afturkræfur. Hví skyldi slíkt ákvæði ekki hafa mátt standa í frumvarpinu? Eru áhrif kvótakónganna svona sterk á Alþingi?

Ákvæðið verður víst ekki samþykkt á þessu þingi fremur en frumvarpið um táknmálið. Framsóknarflokkurinn er orðinn að athlægi eða hálfgert þjóðfífl Íslendinga, eins og Halldór K. Laxness komst að orði um þann Íslending sem ég hef einna mest dálæti á.

Verður þekkingarmiðstöð stofnuð og táknmálið lögleitt?

Sorglegt var að hlusta á þögn stjórnarliða við umræðuna um störf Alþingis nú áðan. Umræðan var að frumkvæði Helga Hjörvars og fjallaði um stofnun þekkingarmiðstöðvar blindra og sjónskertra. Þingmenn stjórnarmeirihlutans forðuðust að taka þátt í umræðunni og sýnir það með öðru þann hug sem þeir bera til málefna fatlaðra.

Athygli vakti að menntamálaráðherra virðist illa upplýstur um málið og hefur skipað enn einn starfshópinn til þess að fara yfir málið.

Nú verða menn að bretta upp ermar. Allt of margir hafa sofið allt of lengi á verðinum. Ítarlegar tillögur um þekkingarmiðstöð voru lagðar fram í ágúst 2004. Blindrafélagið hefði, eins og fyrir löngu var bent á, átt að leggja fram drög að frumvarpi um þekkingarmiðstöð og fá að því flutningsmenn. Hugsanlega hefðu jafnvel einhverjir stjórnarliðar getað fengist til þess að verða meðflytjendur.

Reykjavíkurborg og Samband íslenskra sveitarfélaga brugðust líka þegar ákveðið var að leggja Blindradeild Álftamýrarskóla niður. Þá vissu allir, líka R-listinn, að hverju fór.

Það er dapurlegt að erlenda sérfræðinga þurfi til þess að koma vitinu fyrir Íslendinga. Sérþekking er næg hér á landi og menn vissu nákvæmlega hver staðan var.

Nú er að vona að menntamálaráðherra beri gæfu til þess að sjá so um að stofnuð veðri öflug þekkingarmiðstöð og Blindrabókasafn Íslands verði látið renna inn í þá miðstöð.

Þá yrði það stjórnarflokkunum til sóma að sjá til þess að lög um móðurmál heyrnarlausra yrðu afgreidd frá yfirstandanda þingi. Stattu þig nú, Þorgerður. Láttu verkin tala en ekki renna úr greipum þér eins og hver önnur sandkorn. Það er óvíst að þér gefist önnur, sambærileg tækifæri.

Birkir Rúnar Gunnarsson

Það var fróðlegt að fylgjast með viðtali sjónarpsins við Birki Rúnar Gunnarsson í kvöld. Það virtist svo ótrúlega stutt síðan þeir feðgar gomu í heimsókn til okkar mæðgina skömmu eftir að Birkir Rúnar missti sjónina. Þetta var einlægur snáði og afar forvitinn. "Finnst þér ekki gaman að tala við mig?" spurði hann móður mina og vitanlega játti hún þí, enda var so sannarlega gaman að hlusta á þennan tápmikla snáða sem irtist eiga framtíðina fyrir sér.

Leiðir okkar Birkis Rúnars lágu saman að nokkru leyti næstu árin. Hann fékk lestrar- og námsefni frá Blindrabókasafni Íslands og hann varð á meðal hinna fyrstu í hópi blindra hér á landi til þess að tileinka sér tölvubúnað. Varð strax augljóst að tölvan og blindraletursskjár, síðar einnig talgervill, yrðu hans mikilægustu hjálpartæki.

Árin hafa þotið hjá og nú er Birkir Rúnar orðinn faðir. Honum eru fluttar alúðar hamingjuóskir með von um bjarta framtíð honum og fjölskyldunni til handa.

Konungsbók Eddukvæða eftir Arnald Indriðason

Við hjónin lásum okkur til skemmtunar Konungsbók Eddukvæða eftir Arnald Indriðason. Eins og við mátti búast hefur Arnaldur kynnt sér sögu Konungsbókarinnar ´vandlega og fléttar ýmsa þræði saman sem úr verður skemmtileg heild, engu síðri en bestu skjalasögur samtímans.

Tveimur, nafnkunnum Íslendingum síðustu aldar bregður fyrir í sögunni, Halldóri Laxness og Indriða G. Þorsteinssyni, rithöfundi og föður Arnaldar, en bókin er tileinkuð minningu hans. Arlandur minnist á fundi Valdimars, prófessorsins og blaðamanns frá Íslandi sem staddur var á Ráðhústorginu í Kaupmannahöfn í októberlok 1955 og fylgdist með fréttaskeytunum um Nobelsverðlaun Halldórs. Blaðamaðurinn var nýkominn frá Kína, en um þetta leyti (árið 1955) fór Indriði einmitt í boði kínverskra yfirvalda þangað austur. Er þessi skýrskotun skemmtileg.

Þrátt fyrir að þráðurinn utanum Konungsbók sé skemmtilega spunninn verður höfundi þó nokkrum sinnum á í messunni. Eitthvert neyðarlegasta atriðið og það sem einna verst er samið (ekki skrifað), er frásögnin af sundi þeirra Valdimars og prófessorsins í land skammt frá Gedser, er þeir þurftu að stökkva í sjóinn til þess að trillusjómaður, sem smyglaði þeim áleiðis, yrði ekki handsamaður. Sjómaðurinn varp á eftir þeim skinnfrakka prófessorsins og var hann nær þurr þegar þeir komu að landi nokkru síðar. Enn furðulegra er þó að prófessorinn, sem var haltur vegna berkla, sem hann fékk ungur að árum, hélt staf sínum. Hvernig í fjáranum fór hann að því?

Þrátt fyrir þessa missmíð og nokkrar fleiri, sem sýna, að höfundur hefur sennilega komist í tímaþröng, er Konungsbók skemmtileg aflestrar og alls ekki á meðal þess sísta sem ég hef lesið eftir Arnald. Þegar é vann við að yfirfæra bækur á blindraletur fyrir Blindrabókasafn Íslands komu nokkrar bækur Arnaldar í minn hlut. Mér fundust þær svo skemmtilegar að ég eyddi býsnamiklum tíma í að lesa þær yfir og leiðrétta villur, sem fram komu í tölvuskimuninni. Þannig urðu afköstin mun meiri en ella, því að ég vann stundum langt fram á kvöld. Þannig var það með Konungsbók. Hún hélt okkur hjónum föngnum þrátt fyrir þessar smávægilegu missmíðar.

Varasamar tillögur í skýrslu um endurhæfingu og örorkumat

Í fyrradag var birt skýrsla forsætisráðherra um örorkumat og endurhæfingu fatlaðra. Hefur kynning á henni verið afar einhliða í fjölmiðlum fram til þessa og engir orðið til þess að gagnrýna efni hennar. Þó er vitað að tillögur þær, sem birtar eru, hafa valdið andstöðu margra innan Öryrkjabandalags Íslands enda gengur ýmislegt í skýrslu þeirri þvert á skjön við þau viðhorf sem hingað til hefur verið barist fyrir innan bandalagsins. Þá vekur athygli að enginn endurhæfingarlæknir sat í nefndinni. Einungis einn fulltrúi fatlaðra átti sæti þar og tókst að koma honum inn með harðfylgi, en hvorki verkalýðshreyfingin né stjórnvöld höfðu gert ráð fyrir því í upphafi.

Í skýrslunni er birt tafla um fjölda þeirra sem njóta endurhæfingar hér á landi og á öðrum Norðurlöndum. Þess er hins vegar ekki getið hvort þeim einstaklingum sem hafa farið út á almennan vinnumarkað hafi fjölgað.

Efst á bls. 2 er þessi setning:

Nefndin leggur þess vegna áherslu á að horft verði á getu einstaklinga til að afla sér tekna og að örorkubætur verði að jafnaði háðar skilyrðum um atvinnuleit og endurhæfingu.

Hér er allfast að orði kveðið og kann að orka mjög tvímælis að setja svo ströng skilyrði. Fötlun getur verið þannig háttað að atvinna og álag leiði beinlínis til ófarnaðar hins fatlaða einstaklings. Þá eru tillögur um skilyrði örorkumats og atvinnuleitar þess eðlis að búast má við að þau stangist á við ákvæði stjórnarskrárinnar um framfærslu þeirra sem ekki geta aflað sér tekna af eigin ramleik.

Þá er hugtökunum fötlun og örorku ruglað saman í skýrslunni. Fötlun þarf í sjálfu sér ekki að leiða til skertrar vinnufærni, en hún getur verið orsök örorku (skertrar vinnugetu). Greinilegt er að skýrsluhöfundar hafa ekki hugsað fyrir þessu.

Á bls. 5-6 eru birtar tillögur nefndarinnar um aðgerðir. Í fljótu bragði gætu þær virst bæta hag þeirra sem eru metnir með minni örorku en 50%. En þær gætu jafnframt rýrt mjög hlut þeirra sem eru með hærri örorku. Rætt er um að meta þörf fólks fyrir stoðþjónustu og hjálpartæki. Hér rekst hvað á annars horn og greinilegt er að nefndarmenn hafa ekki fullhugsað þessi ákvæði.

Á grundvelli núgildandi laga um almannatryggingar og reglugerðar um örorkumat hefur verið leitað eftir sérstökum vinnusamningum fyrir öryrkja. Þeir hafa skilað takmörkuðum árangri og fyrirtæki hafa farið í kringum þá þannig að fötluðu fólki hefur verið sagt upp eftir þriggja ára aðlögun eða það sem jafnvel er verra, að Tryggingastofnun hefur séð í gegnum fingur við fyrirtækin og endurnýjað samningana.

Gylfi Arnbjörnsson, framkvæmdastjóri alþýðusambands Íslands, hélt því fram í fjölmiðlum í gær að tillögur þessar, verði þær framkvæmdar, muni fjölga atvinnuúrræðum fyrir fatlað fólk hér á landi. Ég efast um það. Til þess að fjölga atvinnuúrræðum þarf að breyta viðhorfi atvinnurekenda, aukið fjármagn og markvissari endurhæfing duga ekki til. Hér á þessari bloggsíðu var greint frá afstöðu norskra atvinnurekenda til vel menntaðs, blinds fólks. Þeir vildu heldur ráða dæmda sakamenn en áður nefnda einstaklinga. Nokkur hópur vel menntaðs, fatlaðs fólks, er atvinnulaus þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til þess að afla atvinnu. Það er m.a. vegna þess að réttarstaða fólksins er ekki tryggð og fordómar ríkja í garð þess. Á þessu tekur nefndin ekkil.

Ríkisstjórninni væri nær að hyggja að réttarstöðu fatlaðra á atvinnumarkaðinum um leið og hugað er að efldri endurhæfingu. Hvenær ætlar félagsmálaráðherra að láta lögfesta tilskipunina um bann gegn mismunun vegna aldurs, kynferðis, uppruna, fötlunar og kynhneigðar?

Ég legg til að tillögum þessum verði í meginatriðum hafnað, einkum fyrri hluta þeirra og leitað verði leiða til þess að styrkja hvort tveggja, endurhæfingu, starfsleit og réttarstöðu fólks.