Leiðarsteinn - skemmtileg tilraun með GPS

Ég hef dálítið fjallað um GPS-tæknina og þá staðreynd að hún gæti verið blindu og sjónskertu fólki notadrjúg ef rétt væri að málum staðið.

Fyrir nokkrum árum hófust tilraunir með GPS-kerfi sem kallast Loadstone. Tilgangur hönnuðanna var að búa til einfalt kerfi sem gæti aðstoðað blint og sjónskert fólk við að komast á milli staða. Kerfi þetta hefur nú verið í þróun í u.þ.b. 6 ár og notendur þess skipta tugum þúsunda í öllum heimsálfum. sums staðar hafa verið gerð ítarleg kort af svæðum sem eru sérstaklega miðuð við þarfir gangandi vegfarenda.

Upphaflega var gengið út frá því að farsímar, einkum Nokia símar, væru tengdir GPS-tækjum og endurómuðu með talgervli upplýsingar sem byggðu á boðum frá tækjunum (fjarlægð að stað, stefnu o.s.frv).nú hefur Nokia komið GPS-tækjum fyrir í nýjustu símunum og tengjast þau ágætlega Loadstone-forritinu sem nemur staðsetningar frá þeim.

Gallinn á gjöf Njarðar er sá að kortin, sem Nokia býður notendum farsíma sinna, nýtast ekki með Loadstone-forritinu heldur verða notendur að skrá inn þá punkta sem þeir þurfa að nota.

Í dag gerði ég eftirfarandi tilraun:

Ég hélt út fyrir hússins dyr og út á gangstéttina norðaustan við Tjarnarból 14. Ég kveikti á leiðsögutæki farsímans, virkjaði Loadston og beið þar til sambandnáðist milli Loadstone og GPS-tækis símans. Þá kom í ljós að tækið náði sambandi við 11 gervitungl. Ég studdi svo á ferninginn á lyklaborði símans. Þá var ég beðinn um nafnið á punktinum og var það auðsótt. Síðan var punkturinn vistaður og lagt af stað.

Þegar komi var að umferðarljósunum yfir Nesveginn skammt frá Eiðistorgi var aftur numið staðar og nýr punktur skráður.

Þriðja og síðasta punktinn skráði ég síðan við innganginn að þjónustumiðstöðinni við Eiðistorg. Punktarnir voru svo vistaðir undir einu heiti.

Síðar gerði ég nokkrar tilraunir. Ég gekk út að Tjarnarstíg sem er í austur frá Tjarnarbóli 14, sneri við og opnaði skrána með leiðsögupunktunum. Skömmu eftir að ég lagði af stað gaf tækið upp metrafjöldann að Tjarnarbóli 14. Þegar um 15 metrar voru eftir að innganginum gaf það frá sér hljóð og reyndist staðsetningin rétt. Þá var haldið áfram í áttina að umferðarljósunum og gerði tækið einnig viðvart um þau í tæka tíð.

Þessi tilraun var endurtekin og virtist skeika nokkrum metrum um nákvæmnina. Eitt er þó víst. Þetta forrit flýtir talsvert fyrir því að fólk komist á áfangastað og forritið bendir fólki í hvaða átt skuli haldið.

Þegar gengið er um göngustíga þar sem fátt er um kennileiti get ég ímyndað mér að Loadstone-forriti gæti nýst blindu fólki allvel. Með því að merkja ákveðna punkta ætti fólk að geta komist leiðar sinnar. Hægt er að fylgjast með næstu leiðarmerkjum eða kennileitum með því að styðja á örvalyklana á farsímanum. Helst þurfa menn að hafa símann hangandi um hálsinn til þess að heyra talið eða nota lítil heyrnartól sem skerða umhverfishlustun.

Hugsanlega verður hægt í framtíðinni að tengja saman þetta forrit og OVI-forritin og væri það mikill akkur hönnuðum, notendum og framleiðendum farsíma. Aðrar lausnir hafa einnig verið þróaðar handa blindu fólki en þessi er sennilega sú einfaldasta. Með þessum hætti geta menn fylgst með viðkomustöðvum strætisvagna o.s.frv og jafnvel merkt biðstöðvar þeirra á stöðum eins og Hlemmi.

Ég tel ástæðu til að blindrafélagið og Þekkingarmiðstöðin kanni hvort og hvernig þetta forrit eða önnur geti aukið sjálfstæði blindra og sjónskertra og aukið lífsgæði þeirra. Væri ekki tilvalið að virkja einhverja sem atvinnulausir eru til þess að Skrá ýmsar leiðir og gefa þær út? sérstakur gagnagrunnur hefur verið stofnaður sem hýsir leiðasöfn fjölmargra landa. Þá er afar einfalt að þýða forritið á íslensku og getur það hver sá gert sem kann dálítið á tölvu, skilur ensku og skrifar þokkalega íslensku.

Ég hvet lesendur, hvort sem þeir eru blindir eða sjáandi, til þess að skrifa athugasemdir og koma með hugmyndir um þessi GPS-mál. Hér á landi er of lítil umræða um ýmis framfaramál sem tengjast málefnum smáhópa og neytendurnir sjálfir eru þar sjaldan virkir. Látið því heyra í ykkur.

Í sumu fólki búa margir menn

Það er eins og stífla hafi brostið innan þjóðkirkjunnar. Óvíst er hverju þessi stífla skolar með sér. Ef til vill væri betra að sumir vikju úr vegi áður en straumur tímans skolar þeim á brott. Þannig kæmust þeir heilli á húfi úr hildarleiknum.

Ólafur Skúlason reyndist mörgum vel. Hann gekk í lið með geðfötluðu fólki í upphafi 10. áratugarins og helgaði málefnum þess jólaguðsþjónustu ríkissjónvarpsins. Það var á þeim tíma þegar Öryrkjabandalag Íslands voru baráttusamtök. Þá þegar lék það orð á að biskup væri kvensamur og hvíslað var um meinta kvensemi hans á meðan hann var prestur í Bústaðakirkju. Þótt einhverjir leiddu þetta hjá sér var hitt þó verra að þeim, sem urðu fyrir barðinu á þessari sjúklegu áráttu skyldi ekki vera trúað og framganga biskupsins sjálfs var með þeim hætti að hann gekk ótrauður fram í krafti embættis síns og skoraði skjólstæing sinn á hólm. En biskup hvarf úr embætti og kirkjan lét málið niður falla. Það voru mistök.

Íslendingar hafa lengi vitað að prestar eru hvorki né hafa verið betri en aðrar stéttir fólks í siðferðisefnum. Amma mín, Jóhanna Jónsdóttir, var t.d. dóttir séra Páls á Völlum í Svarvaðardal og var maður nokkur fenginn til þess að gangast við henni svo að prestur missti ekki hempuna. Þannig er nú sú saga og því er ættfærrsla mín ekki allskostar rétt í föðurætt. Jafnvel æskulýðsleiðtoginn mikli, séra Friðrik Friðriksson, var grunaður um að láta vel að ungum drengjum. Kristmann Guðmundsson sagði frá því í endurminningum að hann hefði hrakist úr K.F.U.M fyrr þessar sakir og haft var eftir þekktum einstaklingi, sem var víðkunnur útarpsmaður og hafði afskipti af barnaverndarmálum á 5. og 6. áratugnum að hann hefði aldrei getað á heilum sér tekið ef hann vissi unga drengi í einrúmi með prestinum. Þessi orðrómur fór svo hátt að í æsku minni var mér greint frá þessu. Enginn kærði klerkinn. Lögreglan mun hafa haft einhver afskipti af málum hans og tekið þátt í að þagga niður. Þó var séra Friðrik mikill æskulýðsleiðtogi en með þennan löst.

Þjóðkirkjan er viðkvæmari fyrir slíkum málum en flestar aðrar stofnanir og það eru þjónar hennar einnig. Æðstu þjónar kirkjunar eru þar ekki undanskildir og í raun riðar nú kirkjusamfélagið til falls vegna þess að almenningi er misboðið. Ekkert varð úr því að sér Geir Waage yrði áminntur vegna skrifa sinna í Morgunblaðið en þeir biskupinn urðu sammála um að orð hans hefðu verið slitin úr sahengi. Ég velti því fyrir mér, þegar ég las þessa niðurstöðu, að réttast hefði verið að birta greinar klerksins á bloggsíðu þessari og láta lesendum eftir hvort orð klerksins hefðu verið slitin úr samhengi. Í stað þess kaus ég að fjarlægja pistil minn um afdalaklerk nokkurn af síðunni enda væri málinu lokið.

 

Ég hef þá reynslu af herra Karli Sigurbjörnssyni að hann taki þá afstöðu sem heildinni verður fyrir bestu.

Skemmdarverk á Ríkisútvarpinu

Ríkisútvarpið er nú verulega laskað eftir breytingar sem gerðar hafa verið til þess að draga úr kostnaði við rekstur stofnunarinnar. Líkur benda til að þar sé ekki allt sem sýnist. Sagt er að nýir stjórnendur hafi ekki næga þekkingu á starfsemi stofnunarinnar og er sem dæmi tekið að útvarpsstjóri heilsaði víst ekki upp á starfsmenn rásar 1 fyrr en ári eftir að hann var ráðinn.

Dregið hefur verið úr rekstri svæðisstöðvanna. Nú er enginn fastur starfsmaður á Ísafirði og einungis einn fréttamaður á Egilsstöðum.

Ríkisútvarpið átti 600 fermetra hús á Akureyri sem selt var árið 2002 þegar starfsemin var flutt í leiguhúsnæði. Flutningarnir kostuðu um 100 milljónir króna en aðeins fengust tæpar 30 milljónir fyrir húsið sem selt var. Nú hefur verið gerður samningur við Háskólann á Akureyri sem sagður er mjög hagstæður fyrir Ríkisútvarpið. Húsnæðið nær ekki 100 fermetrum. Þar á að vera eitt lítið og þröngt hljóðver og þröng aðstaða fyrir 8 skrifborð. Ekki er pláss fyrir fatahengi, nánast engin kaffistofa og ein lítil snyrting. Á móti fær Ríkisútvarpið aðgang að mötuneyti Háskólans, fundarherbergjum og hátíðarsal. Þykir samningur þessi tilmarks um metnaðarleysi og skort á áhuga yfirmanna stofnunarinnar á því að hún geti rækt hlutverk sitt á landsbyggðinni. Þá hefur verið á það bent að Ríkisútvarpið geti ekki lengur fjallað með hlutlægum hætti um málefni Háskólans á Akureyri þar sem hagsmunatengsl séu of náin.

Dagskrá Ríkisútvarpsins hefur verið mótuð til margra ára af lausráðnu dagskrárgerðarfólki sem hefur ekki fengið há laun fyrir vinnu sína. Fólkið hefur unnið sem verktakar og ekki öðlast nein réttindi þrátt fyrir áralangt starf fyrir stofnunina. Nú hefur flestum lausráðnum dagskrárgerðarmönnum verið vísað á dyr. Birtist það m.a. í því að fátt er um nýja og frumlega þætti en endurtekið efni er í staðinn mikill hluti dagskrárinnar.

Fjölmiðlar hér á landi hafa hvorki fjallað um málefni Ríkisútvarpsins á málefnalegan hátt né af neinni þekkingu. Leiðaraskrif Morgunblaðsins hafa mótast mjög af óvild í garð stofnunarinnar og litlum skilningi á því hlutverki sem henni er ætlað samkvæmt lögum. Fréttastofa Ríkisútvarpsins hefur heldur ekki fjallað um þessi mál með hlutlægum hætti og jafnvel haldið upplýsingum frá hlustendum og áhorfendum sjónvarps. Því hefur verið haldið fram að fréttastjóri Ríkisútvarpsins hafi skipað fréttamönnum að matreiða fréttirnar af niðurskurðinum með tilteknum hætti og alls ekki hafi mátt spyrja um sparnað eða kostnað við ákveðnar aðgerðir. Sem dæmi hefur verið tekin frétt Ríkisútvarpsins sjónvarps um fyrirhugaða flutninga í húsnæði Háskólans á Akureyri. Fréttastjóri mun hafa bannað fréttamanni að spyrja um kostnaðinn og ekki mátti heldur upplýsa um þann kostnað sem hlaust af sölu húsnæðis Ríkisútvarpsins árið 2002 og vegna flutninganna.

Það vakti athygli fyrir skömmu að ekki var greint frá tapi Ríkisútvarpsins af því að missa útsendingarréttinn af tilteknum íþróttaviðburðum. Hvorki voru birtar tölur um kostnað vegna viðburðanna né þær tekjur sem auglýsingar skiluðu. Þá gengur fjöllunum hærra að fréttastjórinn hafi ráðið og rekið fólk að eigin geðþótta og sjaldan spurt um reynslu eða hæfni.

Vakið hefur athygli að ýmsir sumarstarfsmenn fréttastofunnar virðast hafa afar takmarkaða þekkingu og íslenskukunnátta þeirra sumra er í lágmarki. Viðmælandi bloggsíðunnar, sem var starfsmaður fréttastofu Rúv um árabil orðaði þetta svo: „Fréttastjórinn heldur um sig hirð jábræðra- og systra og stór hópur fréttamanna er eins og hrædd dýr sem þora hvorki að æmta né skræmta. Á hinum endanum eru nokkrir óánægðir fréttamenn sem hugsa sinn gang.“

Málsmetandi menn í hópi fjölmiðlafólks telja jafnvel að nú sé svo fyrir fréttastofu Ríkisútvarpsins komið að hún geti ekki fjallað um ýmis mál með hlutlægum hætti. Fátt sé orðið eftir af reyndum fréttamönnum og ekki vinnist lengur tími til að vinna fréttir og afla gagna með sama hætti og áður. Þá virðist sem fréttaskýringar heyri sögunni til og fréttastofunni hafi ekki tekist að framreiða jafnvandaðar fréttir og heitið var þegar síðustu breytingar voru kynntar. Því er hætt við a fari að molna undan fréttastjóranum ef heldur fram sem horfir.

Hljóðblogg vekur athygli

Í síðdegisútvarpi Rásar tvö í dag var fjallað um hljóðblogg okkar Magnúsar Bergssonar. Í kjölfar viðtals við okkur og þess að flutt voru nokkur hljóðsýni hafa heimsóknir á síðuna http://hljod.blog.is orðið fleiri í dag en á þessar bloggsíður. Ýmislegt efni hefur bæst við á bloggsíðuna Hljóðrit að undanförnu og ættu flestir að finna eitthvað við sitt hæfi. Vek ég einkum athygli á nýjum hljóðritum úr Kaplagjótu og Herjólfsdal auk hljóðrita frá Grímsey. Þá hafa nokkrir þættir verið settir inn á síðuna eins og t.d. Mengunarslysið um borð í Röðli 1963 og í kvöld birtist frásögn Bryndísar Bjarnadóttur frá Húsavík um það er látinn tengdafaðir hennar barg sonarsyni sínum frá bráðum bana.

Hljóðmyndasíðu Magnúsar Bergssonar má finna á

http://fieldrecording.net/

Þar er margt athyglisvert efni. Nefna má einstætt hljóðrit sem gert var í sumar í Fuglafriðlandinu í Flóa.

http://hljod.blog.is

GPs-leiðsögnin í Nokia 6710 Navigator gerði sitt gagn

Veðrið er yndislegt. Í morgun hélt ég út á Seltjarnarnes að hlusta eftir kríum. Á leiðinni hitti ég fyrrum vinnufélaga hjá Ásbirni Ólafssyni ásamt konuhans og töfðum við hvert annað drykklanga stund.

Upphaflega ætlaði ég að ganga umhverfis nesið en stytti leiðina og sneri aftur áleiðis heim þegar ég var kominn út undir golfvöll. Þá ákvað ég að setja GPS-leiðsögnina á í símanum og valdið leiðina "Tjarnarból 14 v. Nesveg". Mér var sagt að ganga u.þ.b. 1 km og beygja þá til hægri. Ég hélt að þetta væri lengra, enhvað um það, ég lagði af stað. Leiðsögutækið þagði og ákvað ég því að athuga þegar ég kom að vegamótum Suðurstrandar og Nesvegar hvort staðsetningin væri ekki rétt. Svo reyndist vera.

Það tók mig dálítinn tíma að átta mig á hvaða fjallabaksleiðir ég ætti að nota til þess að fá leiðsögnina í gang aftur, en dálítið vantar á að talgervillinn í símanum lesi allt. En það tókst. Ég lagði því af stað aftur og ákvað að hefjast handa skammt frá Skerjabrautinni. Þá sagði forritið mér að taka U-beygju eftir 100 m og gerði ég það, sneri við þar sem ég var staddur og sneri svo aftur við þegar forritið sagði mér að beygja. Auðvitað tekur forritið mið af gatnakerfinu. Skömmu eftir að ég hafði snúið við tilkynnti forritið að verið væri að endurreikna leiðina.

Nú gekk ég í áttina að Tjarnarbóli 14 v. Nesveg og beið spenntur. Ég kom að bakinnganginum og hélt áfram. Þá tilkynnti forritið að ég væri kominn á áfangastað. Einungis munaði einum metra og getur svo sem verið að ég hafi staðið þar þegar ég skráði þennan leiðarpunkt.

Niðurstaðan er sú að tækið geti komið að notum við að finna tiltekna staði þrátt fyrir að akstursleiðsögnin sé notuð. Sýnist mér að ég geti t.d. merkt inn hliðarreynar frá göngustígnum yfir Norðurströndina, en það hefur valdið mér nokkrum vandræðum að hitta á þær.

Vafalaust gæti ég haft enn frekari not af þessu GPS-tæki ef hugbúnaðurinn frá MobileSpeak læsi valmyndirnar betur. Ekkert á að vera því til fyrirstöðu að bæta þar úr. Mér er tjáð að kortið af Íslandi, sem Nokia notar, sé frá fyrirtækinu Navtech, en Navtech hefur átt í samvinnu við hugbúnaðarframleiðendur sem hafa unnið að leiðarlausnum fyrir blinda.

Nú þarf ég einungis að hitta á einhvern tæknifróðan GPS-notanda til þess að skrá ítarlega hvað talgervillinn les og hvað ekki.

Hjólreiðahetja

Það er lofsvert þegar fólk leggur á sig ómælt erfiði í þágu góðs málstaðar. Alissa R. Vilmundardóttir er ein þeirra sem drýgt hafa hetjudáð. Hún hjólaði kringum Ísland á 10 dögum og safnaði áheitum handa Rannsóknastofu í krabbameinsfræðum.

Við, sem höfum einungis hjólað á milli landshluta, fyllumst aðdáun og óskum henni hjartanlega til hamingju með árangurinn - hjólreiðina og söfnunina. Vonandi birtist senn við hana viðtal þar sem hún segir nánar frá ferðinni og einstökum hlutum hennar.

Enn er hægt að leggja söfnuninni lið með því að hringja í síma 9041339.

Tölvupóstur í farsímum

Tækni- og leikfangadeildin á Tjarnarbóli 14, hefur verið iðin við konann undanfarna daga og gengið í skrokk á farsíma þeim sem aflað var fyrir um mánuði. Eins og lesendum er kunnugt er forritið Mobile Speak, sem framleitt er á Spáni, notað til samskipta við símann. Komið hefur í ljós að allt of margt, sem tengist Nokia, er ekki aðgengilegt til fulls. Má þar nefna GPS, tölvupóst, útvarpið í símanum sem forritið truflar o.s.frv.

Í gær fór ég inn á heimasíðu Codefactory til þess að forvitnast nánar um farsímann og komst þá að því að þjónusta sem finna má á síðunni http://emoze.com e mjög aðgengileg og Mobile Speak les þar allt sem máli skiptir.

Þegar emoze-forritið er halað niður tilkynnir síminn að það hafi vrið vistað í skráasafninu My downloads og býður mönnum að opna möppuna. Rétt er að þekkjast þetta boð og síðan gengur uppsetningin eðlilega fyrir sig. Eindregið er mælt með að notendur setji síðan upp forritið handvirkt en ekki með sjálfvirkum hætti.

Áður en emoze-forritið er sett upp verða menn að hafa tiltækar upplýsingar um póstþjóninn eins og þegar póstur er settur upp á tölvu. En þessi uppsetning er þó mun einfaldari.

Besti skötuselur í 30 ár

Föstudaginn 13. ágúst síðastliðinn fórum við Elín til Vestmannaeyja. Með okkur var í för Hringur Árnason. Við hlynntum að leiði foreldra minna, hljóðrituðum við Kaplagjótu og í Herjólfsdal og heimsóttum mágkonu mína. Hljóðritin eru á http://hljod.blog.is.

Við buðum Hring með okkur á Kaffi Maríu við Skólaveg 1. Matseðillinn er þar ríkulegur og verðið ekki það hæsta sem við höfum séð. Fékk ég mér þar skötusel að borða. Á eftir fengum við súkkulaði- og piparmintuís með rjóma - hreinasta lostæti.

Skötuselurinn var einstaklega vel matreiddur og kryddið hæfði háefninu vel. Í fyrsta sinn bragðaði ég skötusel á veitingahúsnu Torfunni í júlí 1980. Var hann lostæti. Hið sama má segja um réttinn fróma sem Elín eldar stundum. En þessi skötuselur á Kaffi Maríu tók öllu fram sem ég hef bragðað.

Ég hef áður heiðrað þennan veitingastað með nærveru minni og mæli hiklaust með honum. Maturinn er góður og þjónustan lipurlega af hendi leyst.

Vefur Menningarnætur Reykjavíkur

Í fyrra ritaði ég á þessum síðum um aðgengi að vef Menningarnætur Reykjavíkurborgar og ég held að ég hafi gert það einnig fyrir tveiur árum.

Enn á ný er fólk hvatt í fjölmiðlum til að kynna sér vefinn. Ég hugðist vera snemma á ferðinni og opnaði hann áðan. Viti menn! Ennþá sama óaðgengilega kerfið og í fyrra.

Því var viðburðastjóra Reykjavíkur, talsmanni Gagarins, Blindrafélaginu, Öryrkjabandalaginu o.fl. sent bréf þar sem vakin var athygli á því að vefurinn væri einungis aðgengilegur sumum en ekki öllum. Sérstök athygli var vakin á vanda þeirra sem nota skjálesara og ef til vill lenda fleiri í vandræðum með vefinn.

Enn um GPS og aðgengi blindra

Adam var ekki lengi í Paradís.

Þegar ég kveikti á GPS-tækinu í Nokia 6710 í gærkvöld var fátt eins og það átti að vera. Ég gat fundið með tilfæringum uppáhaldsleiðir, farnar slóðir og leit, en annað eins og staðir, sem silgreindir eru eftir flokkum, fannst ekki nema með höppum og glöppum.

Því renndi ég mér á foraðið í dag og skráði hjá mér allar tilraunir mínar til þess að nálgast hina ýmsu kosti GPS-tækninnar. Þær báru lítinn árangur.

Það virðist skorta nokkuð á að ég hafi grætt á þessari uppfærslu kortsins. Þá virðist einnig sem aðgangur að GPS-búnaðinum sé fremur takmarkaður hjá framleiðanda talgervils-forritsins. Hef ég því gert vopnahlé í bili þar til ég fæ einhvern sem er sólginn í tæknifikt til þss að skoða með mér hvort ekki sé hægt að finna aðgengilega leið að tækniundrum símans. Þó komst ég að því að ég get skráð inn einstaka staði með lítilli fyrirhöfn og er það nokkur bót í máli.

Í eigingirni minni þykir mér sem öll tæki, farsímar, tölvur og önnur tæki sem létta fólki lífið, jafnvel bifreiðar, ættu að vera aðgengileg öllum. Ef til vill upplifi ég það fyrir nírætt að geta lagt af stað á hjóli að heiman með sjáfstýringu á og farið þangað sem ég vil. Sérstakir skynjarar þyrftu þá að vera á hjólinu til þess að vara við gangstéttum og öðrum hindrunum, holum og öðrum hættum. Þegar slíkt hjól verður fundið upp og flutt til landsins býð ég mig fram þótt búast megi við að ég sleppi vart frá slíkri tilraun í tölu lifenda. Þá geng ég aftur og sýni mig svífandi yfir umferðinni á hjóli, helst á háannatíma. Það verður skemmtilegt að verða reiðhjólsdraugur.