Óprúttinn söluskálaeigandi, indæl afgreiðslustúlka og konan sem átti gítarinn

Um helgina fórum við hjónin austur í Öræfi. Gistum við á Hótel Skaftafelli og nutum þar góðs atlætis. Laugardaginn 23. febrúar nutum við lífsins í Skaftafelli í einstæðri kyrrð, sem skreytt var með sytrandi lækjum og freyðandi fossum.

Þaðan var haldið að Jökulsárlóninu við Breiðamerkursand. Var þá kominn tími til hádegisverðar.

Heillandi snót og nískur veitingamaður

Á móti okkur tók indæl, ung stúlka, sem átti rætur að rekja til sæmdarhjónanna á Brunnhóli á Mýrum, þeirra sigurjóns og Þorbjargar, en þau heimsótti ég sumarið 1967 og stilltum við bræður gítar heimasætunnar, dóttur Arnórs sonar þeirra hjóna. Meira um það síðar.

Söluskálinn við Breiðamerkurlón er orðinn býsna lúinn og flest sparað í viðhaldi sem hægt er. Ég hugðist færa stól nær borðinu og tók undir arma hans. Varð þá hægri armurinn laus. Virtist þetta sami stóllinn og ég settist á fyrir þremur árum og þá var armurinn laus.

Í boði var prýðileg humarsúpa sem hver gat fengið eins mikið af og hann vildi. Brauðsnúðarnir voru hins vegar komnir til ára sinna og svo seigir að þeir urðu vart tuggðir. Sjálfsagt gengur vel að selja þessar veitingar við lónið, þar sem eigandi söluskálans er einn um hituna og þarf því vart að hafa áhyggjur af að menn fari annað. Er þetta illt afspurnar.

Eftir að hafa gert þessum kræsingum skil og kvatt hina ungu snót, héldum við hjónin niður í fjöru að hljóðrita. Náðust þar tvö hljóðrit af hamförum sjávar og íss. Þaðan var haldið að Þórbergssetrinu á Hala. Hittum við Þorbjörgu Arnórsdóttur og spurði ég eftir hrútnum Þorkatli á Hala, en honum hefur víst verið safnað til feðra sinna. Hann hljóðritaði ég fyrir þremur árum ásamt fósturmóður hans, sem virtist fáar tilfinningar bera til þessa lambhrúts, sem neytt var upp á hana, gamalána sjálfa. Þorbjörg Arnórsdóttir reyndist vera stúlkan, sem átti gítarinn, sem getið var um hér að framan.

Óvenjuleg innbrotstilraun á jóladag

Rétt upp úr kl. hálf eitt á hádegi kvað við þungt högg á stofugluggannn hjá okkur. Vissum við ekki hvaðan á okkur stóð veðrið. Þá kom í ljós að á svalagólfinu stóð valur auðsjáanlega vankaður og horfðist í augu við Elínu. Hún hljóp að ná í myndavél, en á meðan forðaði hann sér.

Ekki vitum við hvað lokkaði hann hingað. Ef til vill hafa það verið smáfuglar eða hann hefur séð eitthvað innan við gluggann, sem vakti athygli hans. Ennþá er örlítill skötuilmur í íbúðinni eftir Þorláksmessuna. Skyldi skötulyktinn hafa lokkað hann að sér?

við

Súykkulaðiís-sósa

Áður en við Elín gengum í hjónaband þótti rétt að ég færi á matreiðslunámskeið. Ég var eini karlmaðurinn á námskeiðinu þar sem kennd var hagnýt matseld. Konurnar bjuggu til alls konar hollustufæði en ég sá aðallega um sælgætið. Þó lærði ég að sjóða hafragraut og sitthvað fleira.

Ásgerður Ólafsdóttir, sem kenndi á námskeiðinu, gaf mér meðfylgjandi uppskrift af dýrindis súkkulaði-íssósu:

100 g súkkulaði

1/4 bolli vatn

1/4 bolli sykur

2 msk smjör eða smjörvi

1 tsk vanilla eða líkjör

1/4 l rjómi

100 g súkkulaði, 1/4 bolli vatn, 1/4 bolli sykur og 2 msk smjör er hitað að suðu og látið sjóða við vægan hita þar til það hefur náð að þykkna. Þá er það tekið af hellunni, líkjörnum bætt út í og blandað vel saman. Sósuefnið er síðan kælt. Þegar það kólnar verður það þykkt, næstum seigt.

Þeytið rjómann og vinnið sósuþykknið saman við. Sósan geymist vel í 3-4 daga.

Þessa sósu má jöfnum höndum hafa út á ís eða snæða sem dýrindis búðing.

Með uppskrift þessari fylgja hátíðar- og jólakveðjur til handa lesendum þessara vefsíðna.

Græn orka og skordýraát

Í morgun spjölluðu þau saman á rás 1, Guðrún Gunnarsdóttir og Stefán Jón Hafstein, sem er í Malaví á vegum Þróunarsamvinnustofnunar. Greindi hann Guðrúnu frá því að nú færi regntíminn í hönd. Tækju termítar þá flugið og löðuðust að borgarljósunum þar sem þeir hryndu niður. Heimanenn safna þeim saman og steikja á pönnu, krydda þá og meðhöndla með ýmsum hætti og telst þetta herramanns matur.

Stefán sagðist enn ekki hafa borðað termíta. Ekki veit ég hvort hann hfyllir við þeim á samahátt og Vestmannaeyinga hryllir við að leggja sér lundapysjur til munns. Það rifjaðist upp fyrir mér að árið 2000 gæddi ég mér á silkilirfum í borginni rongsheng í Kína. Eitthvað fóru þessar lrfur fyrir brjóstið á sumum samferðarmönnum mínum sem stóðust ekki að sjá þær horfa á sig brostnum augum. Mér þóttu þær hins vegar dýrindis sælgæti. Séu termítar og önnur skordýr sambærileg að gæðum hef ég engar áhyggjur af framtíð mannkynsins. Miklu ódýrara er að rækta skordýr en kvikfénað, einkum nautgripi og er því sjálfsagt að huga að breyttu mataræði í náinni framtíð. Hver veit nema Íslendingar taki að rækta ánamaðka til manneldis og Stefán Jón benti reyndar á að Mývetningar gætu farið að veiða mýflugur í sama tilgangi. Græn orka og skordýraát. Það er framtíðin.

Besti skötuselur í 30 ár

Föstudaginn 13. ágúst síðastliðinn fórum við Elín til Vestmannaeyja. Með okkur var í för Hringur Árnason. Við hlynntum að leiði foreldra minna, hljóðrituðum við Kaplagjótu og í Herjólfsdal og heimsóttum mágkonu mína. Hljóðritin eru á http://hljod.blog.is.

Við buðum Hring með okkur á Kaffi Maríu við Skólaveg 1. Matseðillinn er þar ríkulegur og verðið ekki það hæsta sem við höfum séð. Fékk ég mér þar skötusel að borða. Á eftir fengum við súkkulaði- og piparmintuís með rjóma - hreinasta lostæti.

Skötuselurinn var einstaklega vel matreiddur og kryddið hæfði háefninu vel. Í fyrsta sinn bragðaði ég skötusel á veitingahúsnu Torfunni í júlí 1980. Var hann lostæti. Hið sama má segja um réttinn fróma sem Elín eldar stundum. En þessi skötuselur á Kaffi Maríu tók öllu fram sem ég hef bragðað.

Ég hef áður heiðrað þennan veitingastað með nærveru minni og mæli hiklaust með honum. Maturinn er góður og þjónustan lipurlega af hendi leyst.

Ís-land - fjölbreytileiki og gæði í fyrirrúmi

Í fyrradag bárust þau tíðindi að ný ísbúð hefði verið opnuð í Suðurveri í Reykjavík. Við hjónin vorum á ferðinni í gær og Hringur Árnason, sonarsonur á 16. ári, 183 sentimetrar á hæð, var með okkur.

Þar sem leiðin lá framhjá Suðurveri var sjálfsagt að líta þarna við enda ég í stjórn Alþjóða rjómaísgæðarannsóknarstofnunarinnar og félagi í Maoíska ísklúbbnum. Auk þess - og það skiptir mestu máli - erum við Elín og Hringur áhugafólk um góðan ís.

Þegar inn í ísbúðina kom gaf á að líta. Kjörís og ýmsar tegundir af rjómaís frá Holtseli. Fleiri ístegundir voru þarna, þar á meðal jógúrt- og skyrís.

Holtselsísinn er rjómaís og mun dýrari en kjörísinn. En gæðin vega svo sannarlega upp á móti verðinu. Ísinn var hreint og beint unaðslegur. Áferðin er svo mjúk að hann (ísinn) gælir við munnholið.

Frumrannsóknir benda til að framleiðslan sé nær óaðfinnanleg. Helst mættu þeir Holtselsbændur draga ögn úr sykri.

Ís-landi veitir kona forstöðu og svo er einnig um aðra ísbúð sem mig minnir að sé á Rauðalæk. Þjónustu þeirra beggja einkennir alúð og áhugi á starfinu.

Nú hlýtur það verkefni að bíða Maoíska ísklúbbsins að halda stjórnarfund og kanna gæði íssins. Verður vonandi hægt að hrinda því í framkvæmd þegar Emil Bóasson tyllir næst fæti sínum á íslenska grund.

Hvítlauksís!

Morgunblaðið er merkilegt fyrir margra hluta sakir, einkum Sunnudagsblaðið, enda vann ég þar eitt sinn og skrifaði m.a. grein um mjólkurís. Þær uppskriftir sem ég birti komast ekki í hálfkvist við þær uppskriftir sem ég fann í Sunnudagsmogganum í dag.

p

Ég vona að Sverrir Páll Erlendsson, skáldbróðir á Leir, fyrirgefi mér þótt ég birti hér uppskrift sem hann gaf Skafta Hallgrímssyni og birtist í sunnudagsblaði Morgunblaðsins.

Hvítlauksís og mokkaís – góðir saman

Hvítlauksís

Þessa uppskrift fékk Sverrir Páll senda frá aðstandendum hinnar árlegu Gilroy-hvítlaukshátíðar í Kaliforníu.

2 blöð af matarlími

¼ bolli af köldu vatni

2 bollar af mjólk

1 bolli af sykri

örlítið salt

2 msk. af sítrónusafa

2 hvítlauksrif, smátt söxuð

2 bollar af rjóma

Matarlímið lagt í bleyti í kalt vatn. Mjólkin, sykurinn og saltið hitað að suðu. Matarlímið leyst upp í heitri mjólkinni.

Mjólkurblandan er kæld nokkuð. Þegar hún er ylvolg er hvítlauknum og sítrónusafanum bætt út í.

Þessi blanda er kæld vel, uns hún rétt byrjar að þykkna eða stífna. Þá er þeyttum rjómanum bætt út í, hrært vel og varlega og blandan loks sett í skál eða bökunarform og fryst.

Mokkaís með kaffibættum rjóma og möndluflögum

Ísinn:

125 g suðusúkkulaði

4 egg

4 matskeiðar sterkt kaffi

1¼ bolli rjómi

1 msk. kaffilíkjör

½ bolli sykur

Rjóminn:

¼ til ½ l af rjóma

1-2 msk af rótsterku espressókaffi

Hnefafylli af ristuðum möndluflögum

Bræðið súkkulaðið í vatnsbaði. Þegar það er bráðið, hrærið eggjarauðunum vandlega út í einni og einni í einu og kaffinu líka.

Stífþeytið rjómann og bætið út í hann kaffilíkjörnum.

Stífþeytið eggjahvíturnar og blandið sykrinum smátt og smátt saman við þær.

Hrærið fyrst saman blönduna með súkkulaðinu og rjómann. Hrærið síðan eggjahvítublöndunni saman við.

Fryst í bökunarformi.

Borið fram í smáskálum og skreytt með kaffibætta rjómanum og möndluflögunum.

Mjólkurísinn frá holtseli

Í morgunblaðinu birtist í dag grein um fullvinnslu afurða á íslenskum býlum. Var þar m.a. minnst á ísinn frá Holtseli í eyjafjarðarsveit sem gert hefur garðinn frægan.

Á heimasíðunnni http://holtsel.is eru upplýsingar um gögn og gæði búsins. Þar kemur fram að framleiddar séu u.þ.b. 40 tegundir af ´ís, bæði krapa og mjólkurís samkvæmt hollenskri uppskrift. Sérstaklega var vakin athygli á ís handa sykursjúkum.

Komdu nú og kroppaðu með mér ...

Þær tengdamæðgur, Elín og Elva Hrönn, tóku slátur. Var mörnn, vambirnar og innmatur annar settur út á svalir.

Elfa Hrönn fór með Birgi Þór í klippingu og kom víst hlaupandi inn með miklu írafári að tilkynna tengdamóður sinni að hrafnar væru komnir í slátrið. Voru þeir 5 sem átu í mestu makindum. Mér skilst að þeir hafi þegar verið búnir með eitthvað af mýrum og einn poka af mör þegar boðinu lauk.

Hver reynir að bjarga sér og sínum í kreppunni og er víst að samhjálp ríkir í krummheimum.

Nýr skyrdrykkur

Morgunblaðið greinir frá því í dag að nýr skyrdrykkur frá MS á Akureyri sé kominn á markaðinn. Hvorki eru í honum sætuefni né er bætti við hann sykri. Í staðinn er safi úr mexíkóskum kaktusi.

Mjólkursamsalan hefur smám saman verið að fikra sig í áttina að afurðum með minni sykri enda er með ólíkindum hve margar afurðir eru sætar. Skyrdrykkirnir hafa svo sannarlega slegið í gegn og hlakka ég til að þamba þennan nýja drykk.